Treść książki
Przejdź do opcji czytnikaPrzejdź do nawigacjiPrzejdź do informacjiPrzejdź do stopki
1
Zaryshistorii
embriologii
Embriologiazajmujesięrozwojemorganizmuodzapłodnieniadourodzenia.Słowo
émbryon(έuβρυο)pochodzizjęzykastarogreckiegoioznaczanowonarodzone
(jagnię),cośmłodego,istotępoczętąlubrozwijającąsię.Słowafetus(płód)oraz
conceptus(poczęty),częstopotocznieuznawanezapojęciasynonimowe,atakże
nasciturus,nasci(wjęzykuprawniczym-rodzićsię)wywodząsięzjęzykałacińskiego.
Historiaembriologiijestniezwykleciekawaipouczająca.Rozwójzarodkowyczło-
wiekaizwierzątintrygowałludziodzaraniadziejów.Zestarożytnychpaństw:
Egiptu,Babilonii,Indii,Chin,MeksykuiPerupochodzązadziwiającoprecyzyjne
opisynarządówrozrodczychkobietyorazmetodpostępowaniaprzyporodzie.
WstaroegipskimpapirusiezKahun(około1550rokp.n.e.)znajdująsięopisyzabu-
rzeńmiesiączkowania,recepturanamiksturęzkolcówakacji,zapobiegającąciąży,
orazzapisydotyczącepróbustaleniapłcidzieckanapodstawiezachowaniasię
kiełkówpszenicyijęczmieniazalanychmoczemkobietyciężarnej.Wtzw.tekście
Suśruty-Samhity(Indie,Iwiekp.n.e.)zawartyjestszczegółowyopisrozwojudziec-
kawłoniematki,różnicowaniasięnarządówwróżnychokresachciąży,opisułoża”
dladziecka(macicy)orazstwierdzenie,żeciążajestefektemzmieszanianasienia
mężczyznyzkrwiąmiesiączkowąkobiety.
NajstarszezapiskigreckiepochodząodfilozofaAnaksagorasazKladzomen(500-
-428p.n.e.).Uważałon,żepierwszezwierzętapowstajązciepła,wilgociiziemi,
anastępnejednezdrugich,zgotowegoukształtowanegozarodka.Twierdziłtakże,
żezzarodkówpochodzącychzlewejczęściorganizmurozwijająsięorganizmy
żeńskie,azprawej-męskie.HipokrateszwyspyKos(460-377p.n.e.)wswejroz-
prawiezalecałobserwowaćrozwójjajakurzego,gdyżnapodstawierozwojutego
ptakamożnawnioskowaćorozwojuczłowieka.
ZgronawielkichfilozofówgreckichtwórcąembriologiiuznanoArystotelesa(384-
-322p.n.e.).Tenwszechstronnymyślicielmyliłsięoczywiście,twierdząc,żemuchy
powstajązpsującegosięmięsa,małżelęgnąsięzmułu,pszczołyrodząsięsamo-
rodnie,anowyorganizmpowstajezkrwimiesiączkowejpodwpływemsamychsił
zawartychwnasieniusamca.WjegouTraktacieorodzeniu”(około340rokp.n.e.)
3
