Treść książki
Przejdź do opcji czytnikaPrzejdź do nawigacjiPrzejdź do informacjiPrzejdź do stopki
dową).Poczwartewreszcie,postmodernizmartystycznyodrzuca
ideologiczno-estetyczneprzesłankiruchuawangardowego,takiejak:
ideaautonomicznościutworu,prymatartystycznegometajęzyka
(repertuarunchwytów”idyskursuteoretycznego)naddziełemoraz
pojmowanieArtystyjakosuwerennegoautorytetuwdziedziniedzia-
łańtwórczych47.
Definiowaniepostmodernizmuuwarunkowanejestzatempojmo-
waniemmodernizmu48.Przypomnijmyjedynienajbliższą-jakmyślę
-opisywanymprzezemnietekstomkonstatacjęDouweFokkemy,który
wHistoriiliteraturymodernizmuipostmodernizmu49stwierdził,żegłów-
nymtematemdziełmodernistycznychstajesięistotapodmiotowości,
natomiastnadrzędnymcelemautorówzdajesiędążeniedoosiągnięcia
niepowtarzalnościkreacji,nmającegonaceluuniezależnienieprzekazu
odkoduiwartościnie-artystycznych,awięcwkońcuprowadzącegodo
jegoskrajnejdefamiliaryzacji”50.Czynnikitemająprowadzićzkoleido
depersonalizacjiiuniwersalizacjidyskursu.Wkonsekwencjidochodzi
jednaktakżedonzwielokrotnieniapoznawczychperspektywwdziele-
poprzezwprowadzeniewielufigur»ja«lubprzezodgrywanieswoistego
dramatupomiędzypodmiotemwystępującymwroli»ja«apodmiotem
występującymwinnychosobach(»ty«,»on«ś)”51.Modernistyczne
zwątpieniemadwaźródła-tkwiwpoznającymipoznawanym.Zdezin-
47K.Uniłowski:Prozapolskaipostmodernizmś,s.25.
48Problembowiemtkwiwtym,iżfunkcjonująrozmaiteujęciamodernizmu.Ich
różnorodnośćopisaławsposóbimponującyJoannaOrskawstudiumzatytułowanym
PrzełomawangardowywdwudziestowiecznymmodernizmiewPolsceś
49D.W.Fokkema:Historialiteraturymodernizmuipostmodernizmu.Przeł.
H.Janaszek-Ivaničkowa.Warszawa1994.
50J.Orska:PrzełomawangardowywdwudziestowiecznymmodernizmiewPolsceś,
s.35.
51Tamże.Onwielogłosowościpodmiotu”,pokazywanejwprawdzienamateriale
poetyckim,por.H.Friedrich:Strukturanowoczesnejliryki.Przeł.iwstępemopatrzył
E.Feliksiak.Warszawa1978;A.Okopień-Sławińska:Semantykawypowiedzipoe‑
tyckiej.Preliminaria.Wrocław1985;S.Jaworski:Międzyawangardąanadrealizmem.
Kraków1976.
21
