Treść książki
Przejdź do opcji czytnikaPrzejdź do nawigacjiPrzejdź do informacjiPrzejdź do stopki
Odwydawcy
Ś
przewodnika,anieprzywódcy.MichałSokolnicki
wiadectwoprzewodnikaPolski.Właśnie–współ-
pokazujePolscedrogę,którąmożeprzejśćzXIXwieku
niewolikuXXwiekowisamostanowienia.Jestoddanym
uczestnikiemiwnikliwymobserwatoremtegoodważnego
przechodzeniapolinie,ponadagresywnymi,wybitnie
wrogimiprzestrzeniami.Azarazemstajesię
najświatlejszymkomentatoremtegousiłowania,bonie
tylkowierzywracjeswegowodza,JózefaPiłsudskiego,
alenajgłębiejjepodziela.Jakowykształconyiideowo
zmotywowanyhistoryk,apotemdyplomata,lepiej
rozumie,jak„pracujedlanasHistoria”.
Przedstawionetutajćwierćwieczebyłonietylkoczasem
wydobywaniaPolskizpaństwowegoniebytu,wytyczania
jejprzyszłychgranicicelów.Byłownajwiększymstopniu
okresemwybieraniajejmożliwejpostaci–spośród
różnychpotencjalnychkształtów.Kolejnepunktyzwrotne
opowiedzianejprzeszłości–lata1898,1905,1908,1914...
–spektakularnieilustrują,najakichrozdrożachPolska
stawała.Przytym–jaknielicznibylici,którzywjej
imieniuwybierali.Jestto,jaksięokazujepominionym
stuleciu,uniwersalnyproblemRzeczpospolitej:którazjej
twarzyjestprawdziwaizwycięska.
Gdyw1919rokudoszłodobezpośredniejrozmowy
AutorazRomanemDmowskim,tendylemat
potencjalnegoobliczazdawałsięspersonifikowany.
SokolnickimożebyćtuuosobieniemPolskiotwartej,
niezideologizowanej,aleteżnierejterującejwobec
nacjonalistycznejkategoryczności.Charakterystyczne,
żenatymakuratrozdrożuantagonistycznestronygodził
–choćnakrótko–IgnacyJanPaderewski;Polakniosący
Polskęspozasporuwewnętrznego,wolnywcześniej
odrozterek,zktórymzzaborcówkolaborowaćwimię
