Treść książki
Przejdź do opcji czytnikaPrzejdź do nawigacjiPrzejdź do informacjiPrzejdź do stopki
24
Rozdział1.Koncepcje
empowerment
ku,jakiteorieedukacji(Freire1973).Empowermentjestkategoriąszeroko
stosowanąnagrunciepsychologii,psychologiispołecznej,naukozdrowiu,
pracysocjalnej,demografiiipedagogikiorazstosowanąprzezorganizacje
promująceinicjatywynarzeczprofilaktykiiochronyzdrowia.
Samterminempowermentzostałporazpierwszyużytywdyskursiefe-
ministycznym,awięcwpowiązaniuzruchemnarzeczemancypacjikobiet
(por.Luttrell,Quiroz,Scrutton,Bird2007:3).Wywodzisięzatemztrady-
cjizwiązanejzzagadnieniamipłcikulturowej(gender).Konsekwencjątego
pochodzeniajestczęsteograniczanieprzezorganizacjestosująceempower-
mentjegozastosowańdozagadnieńzwiązanychztematykąkobiecąikwe-
stiamigenderowymi.Wieleorganizacjiniezamykasięjednakwtylkota-
kimużywaniutegoterminu,upatrującwnimpotencjałuinterpretacyjnego
ipraktycznegodowykorzystaniawprzypadkuwieluzmarginalizowanych
osóbigrup,m.in.zewzględunasystemkastowy,niepełnosprawnośćczy
pochodzenieetniczne.
PocząwszyodlatosiemdziesiątychXXwieku,podejściateoretyczneopar-
tenakoncepcjiempowermentstałysiędominującewpracachwieluorganiza-
cjidziałającychnarzeczrozwoju(developmentorganizations).Dlaprzykładu
SocialDevelopmentCommission(SDC)wykorzystałotenkonceptwanali-
zachsytuacjimniejszościromskiejwSerbiiiCzarnogórze1.Wdziałaniach
ruchunarzeczprawobywatelskich(blackandcivilrightsmovement)empo-
wermentbyłopojmowanegłówniewkategoriachwzmocnieniarasowegopo-
przezzwiększenieroliAfroamerykanówwobszarachspołecznymipolitycz-
nym.Podobniepostrzegajątenkonceptinneruchynarzeczwzmocnienia
mniejszościetnicznych,np.organizacjaInkówAtahualpawEkwadorze2.
WRaporcieCzwartejŚwiatowejKonferencjiws.Kobietuznano,że„em-
powermentkobietorazichpełneuczestnictwonazasadachrównościwewszyst-
kichsferachżyciaspołecznego,łączniezudziałemwprocesiepodejmowania
decyzjiorazdostępemdowładzy,stanowiąpodstawowywarunekosiągnięcia
równości,rozwojuipokoju”(RaportCzwartejŚwiatowejKonferencjiws.Ko-
1Wceluwłączeniaichdosystemuedukacjipowszechnejprzyjednoczesnymzacho-
waniuichtożsamościidziedzictwakulturowego.
2Perspektywaempowermentumożliwiłapodkreśleniepolitycznejfunkcjipełnionej
przezruchyobywatelskiepodczasartykułowaniaoczekiwańspołeczności.
