Treść książki
Przejdź do opcji czytnikaPrzejdź do nawigacjiPrzejdź do informacjiPrzejdź do stopki
cywilizacjeuległysamozagładzie.Zapięćgłównychprzyczynsamozagładyuznaje:
zniszczenieśrodowiska(gospodarcze,militarne,polityczne,socjalne),szybkązmianę
klimatu,wrogośćbezpośrednichsąsiadów,brakwsparciazichstronyorazokreśloną
reakcjęspołeczeństwananękającejeproblemy1.ToynbeewksiążceWojnaicywilizacja
przeanalizowałnarodzinyiupadek26cywilizacjinaprzestrzenidziejówludzkości,
stwierdzając,żeupadałyonegłównieniezpowoduprzyczynmilitarnychlubekono-
micznych,leczwskutekbrakuodpowiedzialnościspołecznejprzywódcówibrakuzdol-
nościreagowanianawyzwania(Trainer,2005).
Opanowaniekryzysowejsytuacjiiprzeciwdziałaniejejdalszemupogarszaniusię
jestwielkimwyzwaniemdlawspółczesnegoświata(tab.1.1).Brakwłaściwychdziałań
wnajbliższejprzyszłościspowoduje,że„ludzkośćstanieprzedproblemamiograniczo-
nychzasobównaturalnychipiękna,potencjalnejprzemocyzrodzonejzchciwościiza-
wiściorazbezsensownejpracywieluobywateli”(SteadiStead,1994).
Tabela1.1.Globalnewyzwaniastojąceprzezludzkością
Globalnyzrównoważonyrozwójwskalidługoterminowej
Zapewnieniewszystkimczystejiobfitejenergii
Zrównoważeniewzrostuludnościikurczącychsię
zasobów
Zapewnieniewszystkimdostępudoczystejwody
iżywności
Wprowadzeniepowszechnychrządówdemokratycznych
Wyeliminowaniebronimasowegorażenia
Zmniejszenieróżnicypomiędzybogatymiibiednymi
Ograniczeniekonfliktówzbrojnychiterroryzmu
Ograniczeniezorganizowanejprzestępczości
Wprowadzeniepowszechnejsprawiedliwości
Zapewnieniewszystkimopiekizdrowotnej
Wyeliminowaniewszystkichpoważnychchorób
Poprawastatusukobiet
Likwidacjaniewolnictwa
Źródło:opracowaniewłasnenapodstawie:GlenniGordon(2002)orazRejeskiiWobing(2002)
Negatywneskutkispołeczneiekologicznenierównomiernegorozwojuświatasą
dobrzeudokumentowane,natomiastbrakjednoznacznychocencodoprzyczynkryzysu.
Jakojednązgłównychprzyczynczęstowymieniasięprzeludnienieiwtymzakresie
istniejądwieszkołymyślenia–pesymistycznaioptymistyczna(Afganiin.,1998;
Aguirre,2002;Collins,2002).Jackson(1995)porównujeewolucyjnepoglądyobuszkół
orazanalizujeichzwiązkiznaukamiekonomicznymi.
Inniuczeniprzypisująwszystkiekłopotyegoizmowiczłowieka(GlenniGordon,
2002;SteadiStead,1994;Trainer,1997,2002).Światfunkcjonujenaupraszczających
założeniach,żegospodarkamożerosnąćwiecznie,żezawszebędąnaturalnezasoby
ienergiapotrzebnedodziałalnościgospodarczejorazżeindywidualnyegoizmstanowi
najlepszymechanizmgodziwejalokacjizasobów.Światjestobecnierządzonyprzez
rynek.Homoeconomicus–istotastworzonaipożądanaprzeztradycyjnąteorięiprakty-
kęekonomiczną–jestnawskrośsamolubny,arelacjerynkowepolegająnaszukaniu
maksymalnejkorzyściwłasnej.
WedługTrainera,jednymznajbardziejpoważnychzarzutów,jakiemożnapostawić
ekonomistom,jestnaiwnośćsocjologiczna.Mająonidużąskłonnośćdopomijania
faktów,żespołeczeństwoskładasięzwieluczynników,innychniżsamagospodarka.
1
OstrąkrytykętezDiamondamożnaznaleźćnp.wartykułachMorrisa(2005)orazSmitha(2005).
14
