Treść książki
Przejdź do opcji czytnikaPrzejdź do nawigacjiPrzejdź do informacjiPrzejdź do stopki
Cukrzyca,nadciśnienieichorobawieńcowa
Zaburzeniomsnutowarzyszązaburzeniaprzemianymaterii(nadwaga,cukrzycatypuII)oraz
nadciśnienie[Miller2015,Anothaisintawee2016,Holliday2013,2016].Analizowanorównież
bezpośredniezależnościkorzystaniazesmartfonówapodwyższonegociśnieniakrwi.Badanie
zudziałem331uczniówwwiekuod14do17latujawniłozależnośćmiędzypodwyższonym
ciśnieniemkrwiaczasemspędzanymnakorzystaniuzinternetuwciągutygodnia[Cassidy-
Bushrow2015].Jesttoważnewanalizowanymtukontekście,ponieważdziśmłodeosobymają
dostępdointernetu–podobniejakdomediówspołecznościowychiwieluinnychczynnościdawniej
realizowanychzapomocąkomputera–przedewszystkimzapośrednictwemsmartfona.
Weksperymentachzudziałemosóbpracującychnakomputerzeudowodniono,żedzwoniący
smartfonpowodujewzrostciśnieniakrwiipulsu[Clayton2015].Pojawiająsięteżgłosykrytyczne,
twierdzące,żedotądżadnebadanieniewskazałozcałkowitąpewnościąistnieniatakiejzależności.
Zjednejstronyjesttotrywialne,gdyżbadaniaeksperymentalnezawszemożnaskrytykowaćzato,
żewarunkiwlaboratoriumróżniąsięodtychwrealnymświecieistąduzyskanetakrezultatynie
dająsięprzełożyćnacodzienneżycie.Zdrugiejstrony,wodniesieniudobadańprowadzonychpoza
laboratorium(np.wszkole),podnoszonyjestargumentowyłączniestatystycznychzależnościach
stwierdzonychdziękiobserwacjiiniemożnościokreśleniazwiązkówprzyczynowo-skutkowych.
Obydwaargumentysąprawdziwei,jakjużwspomniałem,trywialne,ponieważobserwacjajest
obserwacją,eksperymentzaś–eksperymentem.Jeżelijednakzarównolaboratoryjnebadania
eksperymentalne(pozwalająceokreślićzależnośćprzyczynowo-skutkową),jakiobserwacje
wrealnymświecieprowadządotakichsamychwyników,wspomnianegozarzutuniedasię
utrzymać–badaniawzajemniesięuzupełniają.Znacznaczęśćpostępuwmedycynieosiągniętego
wciąguostatnich150latbyłamożliwawłaśniedziękiwspółpracylaboratorium(eksperymentów)
zkliniką(obserwacja).Aktojestgotówzaprzeczyć,żewraziechorobywszyscywielezyskujemy
natympostępie?
Zaburzeniapsychiczne
Byciepsychiatrązobowiązujemniedowskazania,żewielezagrożeńidziałańniepożądanych
towarzyszącychsmartfonomdotykamojegoobszaruspecjalizacji,przedewszystkimwkontekście
zaburzeńuwagi,lęku,uzależnienia,otępieniaidepresji[Thomée2011,Bickham2015].
Brytyjscybadaczewykazalipodwojenieprzypadków
depresji
uosiemnastoletnichdziewcząt,jeśli
wwieku13latcodzienniespędzałyoneponad3godzinynakorzystaniuzFacebooka[McTague
2015].Szerokozakrojonebadanieamerykańskiepokazało,żesuicydalnośćdziewczątimłodych
kobietwyraźnierośniezkażdągodzinąkorzystaniazmediów[Twenge2018],aliczbasamobójstw
wlatach2007–2015uległapodwojeniu[CDC,SuicideRatesforTeensAged15–19Years].
Smartfonyprowadządoróżnychpostaci
lęków
.Lęk,żecośnasominie(ang.
fearofmissing
out
–
FoMO
)dajesięzaobserwowaćuponad60%wszystkichużytkownikówsmartfonów.
Nomofobia
(odpołączeniaangielskichsłów:
nomobilephonephobia,
lękprzedbrakiemsmartfona)
takżejestzjawiskiempowszechnym.Obarodzajelękówsądobrzezbadaneipoznane.
Mobbing
itowarzyszącemulękistanowiądzisiajpowszechnyproblemwszkołach,aporadzeniesobieznimi
wkonkretnymprzypadkukosztujewszystkiezaangażowanestronywieleczasuisiły.
Istnienieuzależnieńniezwiązanychzsubstancjami(behawioralnych),takichjakuzależnienie
odhazardu(gierlosowych),atakżejużodgierkomputerowych,wciążprzezniektórych
„ekspertów”bywapodawanewwątpliwość.Aprzecieżwszelkiewątpliwościzostałyjużdawno
rozwiane,akonsekwencjeglobalniewyciągnięte,przez–oczymjużwspomniano–Światową
OrganizacjęZdrowia(WHO),którauznałauzależnienieodgierkomputerowychzachorobę.
Mechanizmypowstawaniaiutrzymywaniasiętegouzależnieniasąznane,podobniejakjegoskutki.
Diagnostykarównieżjestbardzopodobna,jakprzykładowowchorobiealkoholowej–niechodzi
przecieżoto,ilepiwwypiłakonkretnaosobakonkretnegowieczoru,aleoto,czyspożyciealkoholu
wymykajejsięspodkontroli,czyalkoholstajesiędlaniejcorazważniejszyiczykontynuujeona
piciemimojegonegatywnychkonsekwencji.Dotegowterapiiuzależnieńbehawioralnych
postępujesiętaksamojakwuzależnieniachodsubstancji,gdzienajważniejszymidziałaniamisą:
1.Powstrzymaniesię(abstynencja).
2.Nauczeniesię,jakradzićsobiewróżnychsytuacjachbezzachowańtowarzyszących
uzależnieniu.
