Treść książki
Przejdź do opcji czytnikaPrzejdź do nawigacjiPrzejdź do informacjiPrzejdź do stopki
Przedmowa
Niniejszaksiążkajestjużmojączwartąpublikacjąnatematwpływunowychmediów
elektronicznychnaczłowieka,wszczególnościnadzieciimłodzież.Pierwsza,
VorsichtBildschirm
(Uwaga,ekrantelewizora!),ukazałasięw2005roku[Spitzer2005].Omówiłemwniejprzede
wszystkimzagrożeniatowarzysząceoglądaniutelewizji,którebyływówczasjużdośćdobrze
poznane,ponieważtelewizjaistniałaodponadpółwieku.
Drugapublikacja,
Cyfrowademencja
(wydaniepolskieSpitzerM,
Cyfrowademencja.Wjaki
sposóbpozbawiamyrozumusiebieiswojedzieci
.DobraLiteratura2013a),wywołałaliczne
kontrowersje.Dyskusjadoprowadziłaostateczniedotego,żeodtamtejpory–najpierw
sporadycznie,późniejcorazczęściej–ocyfrowejtechnologiiinformacyjnejzaczętomyślećrównież
krytycznie.Mimopowtarzanychjakkatarynkawciążtychsamychmitównatematmediów:
„cyfrowigeniusze”,„dziękicyfryzacjistajemysięmądrzy”,„koniecepokikredy”itp.,można
bowiemzaobserwować,żepopublikacji
Cyfrowejdemencji
corazwięcejosóbniedajesięjuż
mamićcyfrowemuobłędowiinahasło„cyfryzacja”reagujerefleksją.Słowotowszakpojawiasię
wniebywalewieluróżnorodnychkontekstach:odautomatyzacjiprocesówprodukcyjnych,
niepapierowegozarządzaniaiszybkiegodomowegołączainternetowegopoWLAN[ang.
wireless
localareanetwork
,bezprzewodowasiećlokalna–przyp.red.]iurządzeniacyfrowewszkołach.
Dodatkoworozniosłosię,żewszędzietam,gdziejestdziałanie,pojawiasięteżryzyko,atakże
działanieniepożądane.(Jeżelikiedykolwiekjakiślekarzprzepisałcilekzesłowami:„Proszę
przyjmowaćbezjakichkolwiekobiekcji,tuniemażadnychdziałańniepożądanych”,tozapewniam
cię,że
bezjakichkolwiek
obiekcjimożesztegoleku
nie
stosować,ponieważpoprostuniewykazuje
onżadnegodziałania!)
Współcześnieukazująsiędziesiątkiksiążekkrytycznychwobeccyfryzacji–najpierwpojawiłysię
wStanachZjednoczonych,azpewnymopóźnieniemrównieżwNiemczech.Iwłaśniedlatego
staraniamoichkrytyków,byzrobićzemnieradykałaiwtensposóbuniknąćkoniecznościstawienia
czołaproblemowi(„topojedynczaopinia,niktinnytaknieuważa”;„niktnietraktujetego
poważnie”),jużdawnonieprzynosząefektów.
Kilkatygodnipopublikacjitrzeciejksiążki,
Cyberchoroby
(wydaniepolskieSpitzer
M,
Cyberchoroby.Jakcyfroweżycierujnujenaszezdrowie.
DobraLiteratura2016a)kumojemu
wielkiemuzdziwieniuiradościmłodzieżowymsłowemroku2015zostało
Smombie
(połączeniesłów
smartfonizombie).Młodziludziezrozumielizatemzależnośćmiędzynadmiernymkorzystaniem
zesmartfonówautratąwoliczywręczduszy–inawetznaleźlinatoodpowiedniesłowo!Akiedy
później,wstyczniu2018roku,jeszczedwóchdużychinwestorówfirmyApplewystosowałolist
dofirmy,bywskazaćnazagrożeniatowarzyszącesmartfonom(któremogłybyprzyczynićsię
dobankructwafirmyitymsamymdostratdlaakcjonariuszy),pomyślałemsobiewduchu:teraz
możeszsięodprężyćiwygodniezasiąśćwfotelu...
Pocowięctaczwartaksiążka,tymrazemtylkoosmartfonachiichniekorzystnymwpływie
nazdrowieiedukacjęmłodychludziorazspołeczeństwawogóle?
Pierwszyinajważniejszypowódjestbardzoprosty–wciąguminionychtrzechlatzdobyliśmy
bardzowielenowychdanych.Kolejnefaktyzcałąmocąuświadomiłynamzakresszkód
wyrządzanychprzezteurządzenia:wzrostkrótkowzrocznościwKoreiPołudniowej(ze
zwyczajowych1–5%)doponad90%uludziponiżej20.rokużycia,podwojenieliczbysamobójstw
dziewczątwStanachZjednoczonychwciągu7latiogólnoświatowywpływna200politycznych
wyborów(wtymnawybórTrumpaiBrexit).Wszystkotosąpoważnesprawy,którychniemożna
iniewolnonambagatelizować.Cyfrowatechnologiainformacyjnamaliczne„działania
niepożądane”,odszkódzdrowotnychprzezzakłócenieprocesówedukacyjnychpoutratęmiejsc
pracyiidącejzatympodstawywspólnegożycia.Chowaniegłowywpiasekniejestjużzwyczajnie
możliwe,niemówiącotym,żejestnieodpowiedzialne.
Wtejksiążceniechodzionapędzaniestrachu,tylkoopodsumowaniewynikówuzyskanychprzez
wieluniezależnychnaukowcówpublikującychwnaukowychczasopismach,jak„Science”czy
„Nature”,ioogólniezrozumiałeprzedstawienieprawdyoskutkachsmartfonów.
Jakjużwskazywałem,rzetelnemedia–drukowaneorazpubliczneradioitelewizja–nieinformują
nastaknaprawdęoryzykuiniebezpieczeństwach.Przykładowo,gdy20stycznia2018roku„Neue
ZüricherZeitung”wdużymartykulezeszczegółamirelacjonowałaatakcyberprzestępców
nanorweskisystemopiekizdrowotnej,zktóregowykradzionodanepołowyobywatelitegokraju
[Herrmann2018],podobnychdoniesieńnapróżnobyłoszukaćwpoważnychniemieckichmediach.
Najwyraźniejniechcianoprzezprzedstawienietakichniekorzystnychfaktówzaszkodzićpolitycznym
staraniomocyfryzacjęopiekizdrowotnej(chodzituodużepieniądze,aleteżowysokieryzykodla
