Treść książki

Przejdź do opcji czytnikaPrzejdź do nawigacjiPrzejdź do informacjiPrzejdź do stopki
zesobąogromnemasyszlamuirobactwa.Nieczystości
teprzyupalnejpogodzieszybkoulegałyrozkładowi
iskażałypowietrze„zgniłymiwaporami”.ZEgiptu
powietrzeprzedostawałosiędoStambułu,astamtąd
rozprzestrzeniałosiępoEuropie.Niebezpiecznebyłyteż
„kurzawysuche”,niosącezesobądrobinysiarki,albo
ku​rzawymo​kreza​pra​wianear​sze​ni​kiem.
Jeszczeinnąprzyczynąmoru,wymienianąwdziełach
pochodzącychzXVI–XVIIIwieku,byłyszkodliwe
substancjejady,którepowstawaływcieleczłowieka
podwpływemzłychwilgotności,złegotrawienia,
nadmiernegojedzeniaipiciaalbonaskutekużywania
zepsutejżywnościizłejwodyczyteżjedzenia
głodowego,gdyzbrakuzboża(ziemniakiniebyłyjeszcze
powszechnieuprawiane)żywionosięchlebemzżołędzi,
zwysuszonychirozdrobnionychpąkówdrzew,liści
dę​bo​wych,ana​wetzesta​regopo​szy​ciada​cho​wego.
Najwięcejobaw,podobniejakiwobecnychczasach,
budziłjednakkontaktzchoryminiebezpiecznybył
bezpośrednidotyk,anawetwidokchorego,atakże
przebywaniewewspólnychpomieszczeniach
ikorzystaniezprzedmiotówużywanychprzezchorych
albopochodzącychzokolic,gdziewystępowała
epidemia.Uważano,żenajłatwiejjestsięzarazić,
dotykającciałachoregolubzmarłego.Zaszkodliwy
uważanotakżewiatrowiewającychorychlubzmarłych.
Lekarzomiosobomzajmującymsięchorymizalecano
więcstawaćtak,abypowietrzewpadająceprzezokno
owie​wałonaj​pierwle​ka​rza,apo​tempa​cjen​tów.
Zanajsłabszeźródłozarazyuważanonatomiast
przedmiotużywanyprzezchorego.Tasprawabudziłateż
sporowątpliwości,widzianoprzecieżludzi,którzynosili
ubraniepoofiarachzarazy,asamisięniezarażali.
Wydawałosięwięc,żeprzenoszeniezarazymożezależeć
odrodzajumateriału,zjakiegotenprzedmiot(zazwyczaj
ubranie)zostozrobione.Wosiemnastowiecznych