Treść książki

Przejdź do opcji czytnikaPrzejdź do nawigacjiPrzejdź do informacjiPrzejdź do stopki
zewzrastającymznaczeniemchoróbniezakaźnychorazmalejącymcho-
róbzakaźnychwskalipopulacji2skłoniłodorefleksjinadmożliwościąod-
działywanianazdrowiepopulacjiwróżnychobszarach(legislacja,finanse,
edukacja),atakżenawcześniejszychetapachrozwojuchoroby.Oceniono,
działaniaprofilaktyczne(prewencyjne)orazedukacyjne,międzysekto-
roweorazaktywizującebezpośredniobeneficjentówprogramówochrony
zdrowianajefektywniejszepodwzględemkosztówizasięgu.Oznaczało
topotrzebęwiększegozaangażowaniasięobywateliwochronęwłasne-
gozdrowiapoprzezświadomąiaktywnąwspółodpowiedzialnośćzanie.
Naskutektegopodejściawiększąwagęwzdrowiupublicznymprzypisa-
nopromocjizdrowia.Nowezdrowiepublicznetopromocjazdrowiawraz
zsystememochronyzdrowia3.
Zdrowiepublicznejesttonnaukaisztukazapobieganiachorobom,prze-
dłużaniażycia,promowaniazdrowiapoprzezzorganizowanewysiłkispo-
łeczeństwa”4(ŚwiatowaOrganizacjaZdrowia,1952).
Koncepcjęnowegozdrowiapublicznegoijegodefinicjęzaproponowali
w2000r.TulchinskyiVaravikowa.Definicjazracjijejobszernościzo-
stałazmodyfikowanaprzezinnychautorówiwwersjiostatecznejjestna-
stępująca:nNowezdrowiepublicznejestnaukąikompleksowympostępo-
waniem,zmierzającymdozachowaniaiumacnianiazdrowiawwymiarze
makrospołecznymilokalnym.Podstawątegopostępowaniajestnaukowe
rozpoznawaniezdrowiaipotrzebzdrowotnychzbiorowościorazinicjo-
wanieiorganizowanieskoordynowanychwysiłkówinstytucjirządowych,
samorządowychipozarządowychwceluosiąganiapożądanychstandar-
dówżycia.Celtenuzyskujesiępoprzezwdrażaniepodstawowychfunkcji
zdrowiapublicznego,azwłaszczaprzezkształtowanienawykówzdrowego
stylużycia,realizacjeprogramówpromocjizdrowia,zapobieganiezakaź-
nyminiezakaźnymchorobomoznaczeniuspołecznym,kontrolęczynni-
kówekologicznych,tworzeniesprzyjającychzdrowiuwarunkówspołecz-
no-ekonomicznychorazzapewnieniepowszechnegoirównegodostępudo
opiekimedycznej”5.
Wrazzpostępującymizmianamicywilizacyjnymi,procesemgloba-
lizacji,pogłębianiemsięzmiandemograficznychiposzerzaniemwiedzy
odeterminantachzdrowianależyspodziewaćsięewoluowaniazdrowiapu-
blicznegonp.wkierunkudeterminantspołeczno-ekonomicznych6.Wrazze
zmienianiemsięobszaruzainteresowańtejdziedzinyizmianąrangideter-
2Określanychmianemtransformacjidemografcznejiepidemiologicznej.
3ZdrowiepublicznewPolsce=promocjazdrowia+ochronazdrowia.
4ŚwiatowaOrganizacjaZdrowia(1952),za:LeowskiJ.:Definicjezdrowiapublicznego.
W:Politykazdrowotnaazdrowiepubliczne.CeDeWu,Warszawa2004,14–17.
5WysockiM.J.,MillerM.:Nowezdrowiepublicznewperspektywieostatnich30lat.Zdr.
Publ.,2003,113,1/2,3–7.
6Naprzykładcorazwięcejuwagipoświęcasięzagadnieniomnierównościwzdrowiu,
którychównąsiłąsprawczasąróżnicespeczno-ekonomiczne.
2