Treść książki
Przejdź do opcji czytnikaPrzejdź do nawigacjiPrzejdź do informacjiPrzejdź do stopki
WSTĘP
29
językaprzyniesieznaczącerezultatywteoriiprawatylkowtedy,gdypoj-
miemy,żesporetrudnościwynikajązbrakuidentyfikacjiodmienności
poszczególnychużyćjęzykawstosunkudomilczącoprzyjętegowzorca,
atakże,gdyzasadniczoróżneformyjęzykowesąbłędnieprzypisanepew-
nymdobrzeznanymtypom0Mylneteorieprawnicze,takiejakte,które
sąprzeznaczonedowyjaśnieniapojęciaosobyprawnej,uprawnienialub
umowy,pojawiłysięczęściowowtakiwłaśniesposób0Trzebajednaksta-
nowczopodkreślić,żeważnymrysemtychpojęć,rysem,któryfilozofia
lingwistycznapomagaoczyścićznieporozumieńizamieszania,jestto,że
stanowiąoneźródłotrudnościnawetwtedy,gdyichstosowaniedopo-
szczególnychprzypadkówbyłobybezsporne,inawetdlatychosób,które
osiągnęłypełnemistrzostwowoperowaniunimiwewnątrzswychprofe-
sjonalnychdziedzin0Metodyfilozofiilingwistycznej,neutralnewobecza-
sadmoralnychipolitycznychiniezależneodrozmaitychpunktówwidze-
nia,któremogłybywysuwaćnaplanpierwszytenlubinnyryszjawisk
prawnych,mająznaczenieogólne0Dlategometodyteniesąwłaściwedo
rozstrzyganialubobjaśnianiatychsporów,którepojawiająsię-jakto
jestwwielugłównychproblemachteoriiprawa-wzwiązkuzróżnicami
pomiędzyczęściowopokrywającymisiępojęciami,odzwierciedlającymi
odmiennośćpodstawowegopunktuwidzeniaalbowartościczyteoriista-
nowiącychogólnetło,alboteżwypływajązkonfliktulubniezupełności
przepisówprawnych0Takieprzypadkiwymagają,popierwsze,identyfi-
kacjiukrytychpunktówwidzenia,któreprowadządowyboruitworzenia
odmiennychpojęć,apodrugie,rozsądnychargumentówskierowanychna
ustaleniepożytkówzniezgodnychteorii,odmiennychpojęćizasad,argu-
mentówewentualniezmierzającychdopokazania,jakmożnabydojśćdo
zgodyprzezstosowneograniczenieichzakresu0
III
Esejdrugi,wygłoszonywramachwykładówim0HolmesawUniwersyte-
cieHarvarda,zawierawzarodkuwieleargumentówużytychprzezemnie
wobroniepozytywizmuprawniczegowksiążcePojęcieprawa,opubli-
kowanejpięćlatpóźniej20Tosprowokowałopowstaniesporejliteratury,
wznacznejmierzekrytycznej,wzwiązkuzdwomagłównymimotywami
tegoeseju:popierwsze,zmoimzaprzeczeniemtezy,żezachodzijakikol-
wiekistotnyzwiązekkoniecznypomiędzyprawemamoralnością,oraz
-podrugie-zmoimstanowczympoglądem,iżwkażdymnowoczesnym
systemieprawnymmusipojawićsięwieleokazji,wktórychustanowio-
neprawozawodziwdyktowaniudecyzjinataklubnie,wobecczego,
2Wyd0polskie(tłum0J0Woleński),WydawnictwoNaukowePWN,Warszawa1998[przyp0tłum0]0
