Treść książki
Przejdź do opcji czytnikaPrzejdź do nawigacjiPrzejdź do informacjiPrzejdź do stopki
Wstęp
JeszczeuschyłkuwiekuXXsztukęikulturęwizualnątraktowanonie-
malsynonimicznie.Wtedytosztukiplastycznemiaływpływnakształtowa-
niejęzykówkomunikacjiwizualnej(różnekoncepcjeznajdziemyuwielkich
teoretykówtamtegoczasu(np.Cassirer1977;Hauser1970;Panofsky1971;
Gombrich1990czyBiałostocki1980;1982).Samasztukazachodniawta-
kichujęciachbyłatraktowanajakojęzykobrazowy,wyrażającypodstawowy
wdanejkulturzesystemsymboliczny,waloryzowałatakżehierarchicznie
różnesposobyżyciawniej.Zmianyzachodzącewostatnichdziesięciole-
ciach,októrychwspomniałamnapoczątku,związanegłówniezpostę-
pemtechnologicznymiglobalnościąkomunikacji,odmieniłytęsytuację.
Wspołeczeństwieponowoczesnymkulturawizualnapoczęłasięwyraźniej
dystansowaćodsztukijakotakiej,odktórejjużprzestanowymagać,aby
przedstawiałaświatuporządkowanysymbolicznie(por.Dziamski2002).
Kresosiągnęłateżsytuacja,wktórejdominowałajedna,uniwersalistyczna
wizjasztuki,przyjmowanazperspektywytylkokulturyzachodniej,obec-
nieakceptujesięwtejkwestiiraczejpartykularny,lokalnypunktwidzenia.
Zperspektywyantropologicznejrelacjaareałunowejsztukiikulturywizu-
alnejzaktualizowałasięprzypełnejsuwerennościobustron.
Kulturawizualnajakoprzedmiotbadaństałasiętakżeobszareminter-
dyscyplinarnym,jejbadanieobejmujerozmaityzestawzjawisk,nietylko
mediaitypypraktykwizualnych,alerównieżwizualnemanifestacjeido-
świadczeniaczłowieka.Jesttoskutkiemwszechobecnościobrazów,inten-
sywnościprocesówwizualizacji,zmieniającychotaczająceludziśrodowi-
skowświatobrazówestetycznieiideologiczniezróżnicowanych.Społeczną
aktywnośćwtymzakresiemożnanazwaćspołecznymkonstruowaniem
wizualności,aujejpodstawleżykulturowokształtowanazdolnośćwidze-
nia.Corazczęściejdotyczyonanodcieleśnionychobrazów”(disembodied
images),któreniekonieczniensąprzypisanedokonkretnychmaterialnych
nośników,leczmogąjełatwozmieniać.Rewolucjacyfrowawzmagatood-
cieleśnienieiwystawiaobrazynanieustannyprocesprzekształcania,tran-
skodowania”(Dziamski2009:21).Kulturawizualnaniejestjakimśmo-
nolitemwsensieideowym,wykorzystujetakżeanonimowe,bezosobowe
przekazy.Estetyczna,awięcnieoczywista,stronatejkulturywpraktyce
możebyćanalizowanazapomocąmetodwykorzystywanychwewspółcze-
snejantropologii.
artystycznedziałaniazmierzajądotworzeniawarunkówsprzyjającychnawiązywa-
niuczęstozerwanychspołecznychwięzów,acozatymidzie,wyrażaniasprzeciwu
wobecpostępującejspołecznejatomizacji,specjalizacji,ucieczkiwprywatność,rze-
komorekompensowanązapośredniczonąprzezmediaelektronicznekomunikacją.
10
