Treść książki
Przejdź do opcji czytnikaPrzejdź do nawigacjiPrzejdź do informacjiPrzejdź do stopki
Wstęp
kierunekbogatejtradycji,wktórejszczególnyakcentpołożonynaob-
łokiuświetniłomalarstwopejzażowerozwijającesięwepocerenesansu.
ObrazyLeonardadaVinciiGiorgionegosąbodajżenajlepszymtego
przykładem.DaVinciosadzaempirycznebadaniachmurwkontekście
badańnadruchempowietrzaiwodyorazkątempadaniapromieni
słonecznych.ObszernieprzeprowadzonaLeonardowskaanalizazja-
wiskatmosferycznychzaowocowałateoretycznymiwskazówkami,
mającyminaceluskonstruowaniewobraziemalarskimperspektywy
atmosferycznej.JakkolwiekdaVincizainicjowałempirycznebadania
chmur,todalszypostęppracnaukowychzależnybyłodrozwijającej
sięaparaturytechnicznejipojęciowej.DlategodopierowXIXwieku,
wrazzpojawieniemsiępierwszychzeppelinówibalonów,meteorolodzy
zaczęliopisywaćchmury.W1803rokuLukeHowardwksiążceEssay
ontheModificationsofCloudswprowadziłpodstawowy,obowiązujący
podziśdzieńpodziałnaczterytypychmur:cirrus,cumulus,stratus,
nimbus.Estetycyihistorycysztukizaczęlipytaćoiluzjonistyczne
przedstawieniachmurwmalarstwie.JohnRuskinwjednymzesejów
zebranychwksiążceNiewinneoko,poddającestetycznejanaliziema-
larstwopejzażowe,dostrzegłwchmurachmetaforężycia.PercyBysshe
ShelleywwierszuTheCloudz1820rokupodkreślałmotywodradzania
sięchmur,ichzwiązekzżyciemiśmiercią,amalarzJohnConstable
w1821rokustworzyłcyklobrazówStudiumchmuripierwszymalował
samodzielnestudiumchmur,wyodrębniającjezkrajobrazu.
Wdrugiejczęścipodejmujępróbęwypracowaniapodstawowych
pojęćestetycznych,którebędąwstanieująćchmuryjakozjawisko
iokreślićrodzajtowarzyszącegomudoświadczenia.Koniecznebędzie
odwołaniedoestetykitradycyjnej,wktórejpojęciepiękna,harmo-
niiisymetriirównieskuteczniejakdziełomsztukimożnaprzypi-
saćdziełomnatury,wtymprzypadkuobłokom.Przełom,jakiego
dokonałamyśloświeceniowa,wprowadzającdoestetykikategorię
wzniosłości,pozwoliłnaodczytaniewinnymkontekścietegozjawiska
atmosferycznegoiprzypisaniemuformyżywiołu.Rozwójestetyki
jakodyscyplinycorazbardziejposzerzałodczytaniechmuronowe
kontekstyiznaczenia.
11
