Treść książki
Przejdź do opcji czytnikaPrzejdź do nawigacjiPrzejdź do informacjiPrzejdź do stopki
stycznej–literackiesejiteatroperowy.JakzauważyłKlausGünther
Just4,operazasprawąswejdramatycznejproweniencjiiliterackiej
strukturyujętejwramylibretta,wykazujeformalno-tematyczną–
jedyniepozornieparadoksalną–zbieżnośćwłaśniezgatunkiem
nowożytnegoeseju.Obienowożytneformypowstałewflepoce
przejścia”5RenesansuwstronęBaroku,okazująsięwyjątkowotrwa-
łąformąrefleksjiokulturze,ojejmitach,opowieściachiformachdo-
świadczenia.Sąonenadalważneiatrakcyjnepoznawczo,nawetjeśli
owemityiopowieścistojąceuichpodstaw,zasprawąupływuczasu
iprocesówichartystycznegoprzeobrażania,ulegałypewnejpetryf-
kacjiiniejakowtórnemuzestetyzowaniu,odrywającsiętymsamym
odtego,cowścisłysposóbjestpowiązanezrzeczywistościąkonkret-
ną–społeczną,wspólnotowączypolityczną.Operoweopowieści,
takjakzanurzonewrefleksjiokulturzeijejspołeczno-historycznych
aspektacheseje,współtworząbezwątpieniakulturowyrezerwuar
tropów,alei–cowartopodkreślić–swójwłasnymitokreślający
tożsamośćiduchowywymiartożsamościiwspólnotowejegzysten-
cjieuropejskiejkultury.Paradoksalnie,towłaśniedziękiowemu
oderwaniuiartyfcjalnościsąonenadalwartościowymimpulsem
prowadzącymodbiorcęsztuki–niezależnieodzmieniającychsię
módikontekstówspołeczno-politycznych–douchwyceniainten-
sywnościiafrmacjirealnegodoświadczeniawsztuce.Esejiopera
jakowyjątkoweformyrefleksjiokulturze,poddająceartystyczne-
muprocesowiestetyzacjiróżnorodnesposobydoświadczaniaświa-
ta,zakładającekoniecznośćciągłegostosowaniafguruogólnienia,
dystansuiintensyfkacji,okazująsięniezmiennie–takdawniej,
aimożenawetzwłaszczadziś,wobecnymkontekściekryzysueuro-
pejskiejkultury–trwałąipojemnąformąpamięci,dającąmożliwość
uchwyceniaiutrwaleniatego,coreprezentatywneiważnezarówno
dlaokreślonejkoncepcjiwspólnotowości,jakidlaposzczególnych,
4Vide:K.G.Just,DasOpernlibrettoalsliterarischesProblem,w:idem,Marginalien.
ProblemeundGestaltenderLiteratur,München1976.
5P.Beaussant,Przejścia.ZRenesansudoBaroku,przeł.W.Klenczon,Warszawa
2017.
11
