Treść książki
Przejdź do opcji czytnikaPrzejdź do nawigacjiPrzejdź do informacjiPrzejdź do stopki
1.2.Kulturajakozasadniczyaspektzbliżającyporządekprawaiporządeksztuki
|25
sycznymjużpodziałemsposobudefiniowaniakulturyjesttenzapropo-
nowanyprzezAlfredaKroeberaiClyde’aKluckhohna38.Wtympodziale
wyróżnionosześćgłównych39sposobówdefiniowaniakultury40:
1.opisowo-wyliczające,
2.historyczne,
3.normatywne,
4.psychologiczne,
5.strukturalne,
6.genetyczne.
Tychsześćgrup,odpowiadającychzasadniczymsposobomdefinio-
waniakultury,wymagaskrótowegochociażprzedstawienia,takbymoż-
liwebyłodalszezestawianieporządkuprawaiporządkusztuki.
Opisowesposobydefiniowaniakulturytoszerokiedefinicje,których
celemjestenumeratywnewyliczenieskładnikówwspółtworzącychkul-
turę.Zakluczowądefinicjęwtymkontekścienależyprzyjąćtęzapropo-
nowanąprzezEdwardaTylora:
kultura(cywilizacja)(ł)totazłożonacałość,którazawierawsobiewiedzę,
przekonania,sztukę,prawo,moralność,zwyczajiwszystkieinnezdolności
inawykinabyteprzezczłowiekajakoczłonkaspołeczności41.
Choćpewnewątpliwościmożebudzićtakłatweutożsamianiekul-
turyicywilizacji,toenumeratywnewyliczenieTylorapokrywasię
38
A.Kroeber,C.Kluckhohn,Culture.ACriticalReviewofConceptsandDefnitions,
PapersofthePeabodyMuseumofAmericanArcheologyandEthnology,HarvardUni-
versity,1952.
39
Gwoliścisłościtrzebazauważyć,żewspomnianiautorzywyróżniająjeszczesiód-
mysposóbujmowaniakultury-poprzezdefinicjeniekompletne(napotrzebyniniej-
szychrozważańmożnasięjednakograniczyćdotychzasadniczychsześciugrupdoty-
czącychzagadnieniadefiniowaniakultury).
40
Wprzypadkurefleksjinadkulturąprawnąprowadzonejnagrunciepolskiejteo-
riiprawawłaśnietenpodziałkulturywykorzystywaliwcześniejK.Pałecki(Opojęciu
kulturyprawnej,nStudiaSocjologiczne”1972,nr2)iM.Zirk-Sadowski(Sposobyuczest-
niczeniaprawnikówwkulturze,nRuchPrawniczy,EkonomicznyiSocjologiczny”1994,
z.4,s.47-52).DotakiegopodziałukulturyodwołujesięrównieżJ.Winczorek(Systems
TeoryandPuzzlesofLegalCulture,nArchiwumFilozofiiPrawaiFilozofiiSpołecznej”
2012,nr1,s.106-125).
41
Podajęza:A.Kroeber,C.Kluckhohn,Culture,dz.cyt.,s.43[Culture,orcivilization
(ł)isthatcomplexwholewhichincludesknowledge,belief,art,law,morals,custom,and
anyothercapabilitiesandhabitsacquiredbymanasamemberofsociety].
