Treść książki
Przejdź do opcji czytnikaPrzejdź do nawigacjiPrzejdź do informacjiPrzejdź do stopki
22
1.Indywidualneuwarunkowaniazachowańetycznychwpracy
bardziejetycznie.Tożsamośćmoralnaprowadzidouruchamianiamo-
ralnychschematów.Uosób,którychtożsamośćwdużymstopniubazu-
jenamoralności,schematymoralnewsytuacjachnaturyspołecznejsą
znaczniełatwiejdostępneiczęściejuruchamiane(LApSLey,LASKy,2001;
NArVAeZetal.,2006).
Ozwiązkutożsamościmoralnejzzachowaniemetycznymprzekonują
takżerelacjonowanewliteraturzewynikibadańempirycznych.HArtiFe-
gLey(1995)dowiedli,żeosoby,któresądlainnychwzoramimoralności,
częściejużywającechmoralnych(jaknp.uczciwość)icelówmoralnych
(jakpomaganieinnym)przyopisiewłasnejosobyniżosobyzgrupypo-
równawczej.Oistnieniutakiegozwiązkuświadczątakżeuzyskaneprzez
ArNOLd(1993,za:HArdy,CArLO,2005)wynikibadań,któredotyczy-
łyzwiązkupomiędzywagąmoralności,miejscemwartościmoralnych
wstrukturzeDja”osobyizachowaniemmoralnym.Wbadaniuwykorzy-
stanonarzędzie,którezawierałorysunekzłożonyztrzechkoncentrycznie
ułożonychkół,każdezkółodzwierciedlałoróżnepoziomyDja”.Zadaniem
badanychbyłoumieszczeniewtychkołach16cechzewzględunaich
wagędlaDja”osoby.Częśćznichdotyczyłacechmoralnych,aczęśćin-
nychsferżycia.ZachowaniemoralnemierzonoprzyużyciuSkaliZacho-
waniaEtycznego(HILL,SWANSON,1985,za:HArdy,CArLO,2005).Wyniki
pokazały,żebadani,którzywybralicechymoralnejakocentralneinaj-
bardziejistotnedlaichpoczuciaDja”idodatkowopodalimoralneuza-
sadnieniewagitychcechmoralnych,jakożemielibardziejzdecydowane
poglądynatentemat,przejawializnaczącowyższypoziomzachowania
moralnegoniżosoby,któretegonieuczyniły.
Innymistotnympojęciemsłużącymdoopisumoralnościjednostki
jestwrażliwośćmoralna.WedługSpeNdLA(1997;2005)wpiśmiennictwie
utożsamiasięjązeświadomościąetyczną,autortenjednakuważa,że
pojęćtychnienależytraktowaćzamiennie.Jegozdaniem,świadomość
etycznaodnosisiędohipotetycznejstrukturynormidyrektywetycz-
nychakceptowanychprzezjednostkęorazjestformąopisutreścipostaw,
wrażliwośćmoralnawyznaczaćmożepoznawcządostępnośćtychtreści
iichmocregulacyjną.
ZdaniemTreVIñO,WeAVerAiReyNOLdSA(2006;por.rozdział3.7),
wbadaniachświadomościetycznejmożnawyróżnićdwanurty.Według
pierwszegowrażliwośćmoralna,definiowanajakozdolnośćdorozpozna-
waniaetycznychaspektówsytuacji,kształtujeświadomośćetyczną.Ten
nurtbadań,prowadzonychwfirmachnależącychdoróżnychdziałów
gospodarki(przemysł,organizacjezwiązanezochronązdrowiaieduka-
cją;por.BAAb,BebeAU,1990;BLOdgettetal.,2001;CLArKebUrN,2002;
LütZéN,JOHANSSON,NOrdStröM,2002;SpArKS,HUNt,1998),dowodzi
większejwrażliwościetycznejkobiet,któreokazująsiębardziejwyczulo-
