Treść książki
Przejdź do opcji czytnikaPrzejdź do nawigacjiPrzejdź do informacjiPrzejdź do stopki
32
|
Rozdział1
wośćjestfałszywąwartością,cnotąwypływającązhipokryzji,kłamstwemspo-
łecznym,któreniepotrzebniedręczyciałoiwywołujezłesamopoczucie
28
.
Drugieznaczenie,potoczne,cowidaćwyraźnieprzyokazjiprezentacjietycz-
nejimoralnejfilozofiiNiccolỏMachiavellego,przedstawionejwjegosłynnym
Księciuidodziśczęstostosowanej,zwłaszczawpolityceisferzebiznesowej,to
dystanslubpogardadlaogólnieprzyjętychzasadiwartości,wtymzwłaszcza
obyczajowychiprawnych.Alenietobyłotreściąpoglądówgłoszonychprzez
obutwórcówtegonurtuwfilozofiistarogreckiej.nKochaj,jakbyśmiałnienawi-
dzić,nienawidź,jakbyśmiałpokochać”,nTłumbyłwielki,aleludziniewielu”,
nLepszajestubogamądrośćniżgłupiebogactwo”,nMędrzecjestobrazembo-
gów,abogowieniczegoniepotrzebują.Jesteśmybogomtymbliżsi,immniej
mamypotrzeb”-głosićmiałDiogenes.Wieściłminimalizacjępotrzebnapod-
stawieżyciazwierząt,tozwierzęwskazywałomusposóbżycia:bezcelów,jakie
narzucaczłowiekowispołeczeństwo,bezpotrzebymieszkaniawjednymmiejscu,
bezpotrzebyposiadaniadomuiwkońcubezwygód,jakiedajepostęp.Dlatego
nazywanybyłczęstonpsem”(samsiebietakżetaknazywał).Głosiłwolność
mówieniaimówiłto,comyśli,każdemubezróżnicy,irobiłtoczęstowsposób
zjadliwy.Propagowałtakżewolność,wdziałaniuzktórejkorzystałażdogranic
bezczelności,częstonaruszającogólnieprzyjętenormy.Razwczasieuczty
współbiesiadnicyrzuciliDiogenesowikośćjakpsu,onzaśjakpiesoblałich
moczem.Propagowałpostawępodważaniainiszczenianormspołecznychopar-
tychnakonwencji.
IdeałemdlaDiogenesabyłowystarczaniesamemusobie(autarkia)iobo-
jętność(apatia).Uważałsiebiezaobywatelaświata.ZkoleiKrates(zTeb-
przyp.J.K.)twierdził,żepragnieniebogactwaisławysązłem,aichprzeciwień-
stwa-ubóstwoiniesławanajlepszymprzyjacielemmędrca,ponieważpozwala
iuczy,jakpotrzebowaćjedyniesamegosiebiedoszczęścia(autarkia).Podkre-
ślałmarnośćrzeczy.Krates,będącczłowiekiemznaturybardzopogodnym,
wprowadziłdocynizmuelementoddaniadlainnychifilantropii.
StoicyzmjakokierunekfilozoficznyzapoczątkowanyzostałwIIIwieku
przedn.e.wAtenachprzezZenonazKition,doprowadzonydoostatecznejfor-
myprzezChryzypaikontynuowanyprzezcałąstarożytność.Wywarłznaczny
wpływnarozwójchrześcijaństwa,wpewnymstopniuoddziaływałnamyślśred-
niowieczną,odżyłwnowejformiewfilozofiinowożytnej,np.uJustusaLipsiusa.
Modelemczłowiekabyłmędrzec,któryżyłwzgodzieznaturą,kierującysię
rozumem.
Stoicyzmstworzyłkompletnysystemfilozoficzny,którywteoriibytubył
monistyczny,zasadniczomaterialistycznyideterministyczny,awteoriipozna-
niaskłaniałsiękuempiryzmowi,alenajbardziejjestznanyzeswojejczęści
28
M.Onfray,Antypodręcznikfilozofii.Lekcjesokratejskieialternatywne,CzarnaOwca,War-
szawa2009,s.58.
