Treść książki
Przejdź do opcji czytnikaPrzejdź do nawigacjiPrzejdź do informacjiPrzejdź do stopki
1.4.Argumentynarzeczspołecznejodpowiedzialności
21
problem,gdybizneszaczynasponsorowaćsfery,wktórychdziałapaństwo.Wten
sposóbpowstajezagrożenie,polegającenatym,żepowycofaniusięsponsora
dziedzinytepozostająbezśrodków.Ztychiinnychwzględówpojawiająsię
żądaniaokreśleniagranicrynkuzewzględówmoralnych.
WartowtymkontekścieprzytoczyćsłowaG.Sorosa,któryniewahałsię
przyznać:,,...chociażzrobiłemfortunęnarynkachfinansowych,terazobawiamsię
nieskrępowanegonasilenialeseferystycznegokapitalizmuorazrozszerzeniasięwartości
rynkowychnawszystkiedziedzinyżycia.Zagrażatootwartemuidemokratycznemu
społeczeństwu(...).Zadużokonkurencjiizamałowspółdziałaniamożespowodować
niedopuszczalnąniesprawiedliwośćiniestabilność,,[Soros,1997;Kołodko,1999,
s.133].ZasadnewięcwydajesiępowtórzeniezaL.Kuźnickim,że,,Jakododatekdo
rynkuspołeczeństwopotrzebujeinstytucjispołecznychsłużącychtakimcelom,jak
wolnośćpolitycznaisprawiedliwośćspołeczna,,[Kuźnicki,1998,s.7].
1.4.Argumentynarzeczspołecznej
odpowiedzialności
Gdywamerykańskimśrodowiskubiznesumówisięospołecznejodpowiedzial-
ności,wówczaswieluzwolennikówprzywołujeznaneunaspowiedzenie,że
,,szlachectwozobowiązuje,,.Nawiązujeonodotradycjifilantropijnychbiznesmenów
zpoczątkówrewolucjiprzemysłowej.Wyjaśnićjednaktrzeba,żeprzeciwnicy
społecznejodpowiedzialnościkorporacjinietraktująpowiedzenia,,szlachectwo
zobowiązuje,,–jakoprzesłankizobowiązańspołecznychbiznesu,twierdząc,że
upodstawdziałalnościfilantropijnejznanychpowszechnieprzedsiębiorcówległa
główniemotywacjautylitarystyczna.Byłatoodpowiedźnakrytykęzazachowania
antyspołeczne.Dlatego,wopiniitychosób,powiedzenie,,szlachectwozobowiązuje,,
należyraczejodnosićdoprzywoływanejnapoczątkurozdziałuzasadydobroczyn-
ności
5
,charakterystycznejdlawszystkichreligiimonoteistycznych,aniedospołecznej
odpowiedzialnościprzedsiębiorstwa,bardziejpowiązanejzewspółczesnym
sponsorowaniem
6
.
Zwolennicyspołecznejodpowiedzialnościbiznesuzwracająuwagęprzede
wszystkimnato,żerynekniejestwystarczającymregulatoremżyciagospodarczego.
Krajeogospodarcerynkowejsątrapioneułomnościamirynku,czegoefektemsą
powtarzającesięperiodycznieeksplozjeinflacjiibezrobociaczyniesprawiedliwy
5Dobroczynnośćmarodowódreligijny–,,dawanie,,zarównowchrześcijaństwie,judaizmie,
jakwislamiebyłoobowiązkiemwobecBoga.Dlategowtakpojętejdobroczynnościważniejszą
kwestiąjestsamaofiara,niżfaktkomuprzypada[Mazur1999,s.7].
6Pojęcie,,filantropia,,,świeckiezpochodzenia,bardziejpodkreślałomiłośćdoczłowieka
aniżeliBoga.PojawieniesięideifilantropiiB.Geremekwiążezjednejstronyzmniejszym
znaczeniemmotywacjietycznychireligijnychwdziałalnościdobroczynnej,zdrugiejzaś
zwyodrębnieniemsięwkońcuXVIIIwiekumyśliekonomicznej,wktórejanalizowanebyło
ubóstwo(...)wkategoriachpolitykispołecznej,interesuzbiorowego,czyteżracjistanu,,[Geremek,
1989,s.285].
