Treść książki

Przejdź do opcji czytnikaPrzejdź do nawigacjiPrzejdź do informacjiPrzejdź do stopki
OdczasukiedyukazałsięsłynnyesejEtykaprotestanckaaduchkapitalizmu,
wielusocjologówdyskutowałoztezamiWebera.Wartozauważyćwkładwzro-
zumieniedziełWeberapolskichsocjologównweberystów”
,takichjakStanisław
Kozyr-Kowalski,ZdzisławKrasnodębskiorazDorotaLachowska,izapoznaćsię
ztakważnymipojęciamisocjologiiWebera,jaktypidealny,duchkapitalizmu
orazetykazawodowaascetycznegokapitalizmu,czylietykaprotestancka.Doliński
(1995)orazWojciszkeiBaryła(2000)używającterminuetykaproduktywności,
nawiązująwwiększymstopniudotypuidealnegoduchkapitalizmu,akcentują-
cegoefektywność,wydajnośćipomnażanie,niżdotypuidealnegoetykaprote-
stancka,któryakcentujeigloryfikujeprzedewszystkimaktywnośćizwiększa-
niewysiłku,czyliciężkąpracę,iodpowiadaopisywanejwtejmonografiietyce
pracy.Typidealnyzasadzasiębowiemnaschemaciedynamicznejsubsumcji,
czyliwłączaniudanegozjawiskawzakresznaczeniaokreślonegoterminuczyteż
nazwy-nazasadzienbardziej-mniej”
.Imwięcejdanezjawiskowykazujecech
włączonychwzakreskonkretnejnazwy,np.A,tymwiększeprawobadacza,aby
określićtozjawiskodanąnazwą,czyliA.
NegatywnąodpowiedźDolińskiego(1995)orazWojciszkegoiBaryły(2002)
napytanie,czynadPolskąunosisięduchkapitalizmu,należywięcwzbogacić
onowepytania.ZważającbowiemnapracetakichsocjologówjakDanielBell
(1998),JeanBaudrillard(2006)orazZygmuntBauman(2006a),dotyczącepo-
nowoczesnościorazkonsumpcjonizmu,możnazapytać,czyweberowskiduch,
któregoistotnymelementembyłowartościowanieciężkiejpracy,krążyjeszcze
nadkapitalizmemwtakimsamymstopniujakwmomencie,wktórymWeber
pisałsłynnyesej.Współczesnagospodarkakapitalistycznaopierasiębowiemnie
naetycepracy,lecznakonsumpcjiikulcieefektywności.
BadaniaDolińskiego,WojciszkegoiBaryłynależywzbogacićtakżeokon-
tekstinnychkrajów.Wynikiuzyskaneprzeztychautorówmogądotyczyćrównie
dobrzeinnychkultur,wtymtychprotestanckich(lubpostprotestanckich),co
zresztąsugerująpewnebadania,któreprzywołanowtejksiążce(np.Furnham
iin.,1993).Należyjednakpominąćtutajproblemymetodologicznewichprze-
prowadzaniu(Furnham,1990a;Furnhamiin.,1993)iprzyjąć,żeichwyniki
oddająstanrzeczywistości.
SamWeber(2011)wartykuleSektyprotestanckieiduchkapitalizmuzauwa-
żał,żenapoczątkuXXstuleciawielcykapitanowieprzemysłu(ang.Captains
ofIndustry)niebylinosicielamitegoduchaaniwtymokresie,aniwcześniej.
Azatemnawetwramachsystemukapitalistycznegojegosternicyczęstonie
wykazywaliiniewykazujązasadprzypisywanychtemuduchowi.
Tezę,któragłosi,żeetykaproduktywnościniejestdlaPolakówkodemmo-
Wprowadzenie
ralnym,czylipraca,bogaceniesięniezwiązanezocenamiwkategoriachdo-
braizła,należywzbogacićzatemokolejnepytanie:czywyniktenjestperspek-
tywątylkoPolski?MożnaprzywołaćtuspostrzeżenieKurtaSamuelssona(1961),
którydostrzegł,żetrudnownosićcośorzeczywistymwpływieokreślonych
zasadmoralnychnadziałanialudzinapodstawiepismkaznodziejów,takjak
10
czyniłtoWeber.ZdaniemSamuelssona,zapał,zjakimcytowaniprzezWebera