Treść książki
Przejdź do opcji czytnikaPrzejdź do nawigacjiPrzejdź do informacjiPrzejdź do stopki
38
UniaEuropejskajakowspólnotakulturowa
greckiej,zwłaszczaplatonizmuiarystotelizmu,znalazłyswójwyrazwroz-
wijającejsięrefleksjichrześcijańskiej36.PoupadkuRzymuwBizancjum
rozwijałasięfilozofiachrześcijańska,któraodwoływałasięwswychzałoże-
niachdotradycjigreckiej37.
Wokresiezamętu,spowodowanegofaląnajazdówbarbarzyńcówwEu-
ropieZachodniej,towłaśnietradycjachrześcijańskastałasięfundamentem
zachowaniapodstawrozwojuintelektualnego,atymsamymdorobkuan-
tycznego.Chrystianizacjaplemionbarbarzyńskichpozwalałanastopniowy
procesichcywilizowania.Oznaczałotoodchodzenieodlokalnychsyste-
mówwartościzwiązanychzodrębnościąetniczną.Chrześcijaństwo,mające
wymiaruniwersalny,oddziaływałonastopnioweprzezwyciężaniewłasnych
tradycjiplemiennych.Wzorzecrzymskizaśstawałsięcorazbardziejgodną
naśladowaniaformąinstytucjonalną.
RozbudowującasięsiećklasztorówchrześcijańskichwEuropiemiała
istotneznaczeniezpunktuwidzeniarozprzestrzenianiasiękulturyducho-
wej,aletakżematerialnej.Stałysięonegłównymiośrodkami,umożliwiają-
cymirozwójkulturyeuropejskiej38.Towłaśniewmurachklasztornychpro-
wadzonodziałalność,polegającąnazabezpieczaniuiprzejmowaniukultury
świataantycznego,poddającjąprocesowichrystianizacji.Dziękitegotypu
działalnościudałosięzachowaćspuściznęantyczną.Wpływklasztorówna
poszczególneformyżyciazewnętrznegoprowadziłdostopniowegoprzy-
swajaniadorobkukulturywEuropie,stądteżzczasemdoszłodoumoc-
nieniasięwartości,znajdującychkorzeniewfilozofii,literaturze,architek-
turze,sztuce.Powstawała,rozwijałasięirozkwitałasamodzielnakultura
europejskiegośredniowiecza.Jejosnowąbyłochrześcijaństwo,któredawa-
łobezpośrednibodziecdorozwojużyciaduchowego.
Znaczeniechrześcijaństwadlakulturyeuropejskiejjestniepodważalne.
Impulschrześcijańskiorazcharakterystycznedlaniegowartościwzasad-
niczysposóbwpływałynarozwójkulturyeuropejskiej.Beznichniebyłby
możliwyrozkwitscholastyki,stworzeniesieciuniwersytetóweuropejskich,
atakżewielkichpomnikówsztukiśredniowiecznej.Zarazemkulturaśre-
36Przykładem,dotyczącymschyłkowejfazyRzymu,mogąbyćpoglądyAugustyna,chrze-
ścijańskiegofilozofa,piszącegopołacinie,któryswojąkoncepcjęfilozoficznąoparłwznaczą-
cymstopniunatradycjiplatońskiej.Dopierowokresieeuropejskiegośredniowieczanastąpił
zwrotkuarystotelizmowijakopodstawydobudowyscholastycznegomodelufilozoficznego.
37Filozofiabizantyjskarozwijałasięautonomicznie,czerpiącgłówniezeźródełgreckich
(językiemfilozoficznympozostałnadaljęzykgrecki).
38BenedyktzNursji(480–547)byłtwórcąregułyiżyciazakonnegowEuropie.Sieć
zakonówbenedyktyńskichobjęłazczasemwiększośćkrajóweuropejskich.
