Treść książki
Przejdź do opcji czytnikaPrzejdź do nawigacjiPrzejdź do informacjiPrzejdź do stopki
44
UniaEuropejskajakowspólnotakulturowa
Upodstawrozwojukulturyeuropejskiejwystępowałydalekoposunięte
zróżnicowaniaetniczne.HistoriaEuropymożebyćprezentowanajakowie-
lośćspołeczności,ludów,grupetnicznychinarodów,którewciąguswego
rozwojuuzyskiwałypoziomwłasnejautonomii,wyrażającejsięwodręb-
nościwłasnegojęzyka,wierzeńreligijnych,organizacjiżyciazbiorowego,
zwyczajówiobyczajów,awięctychelementów,którewystępująwprocesie
kulturotwórczym.Najistotniejszyproblemsprowadzasiędozdolnościza-
chowaniawłasnejautonomiikulturowej–wprzypadkuowychgrup–wsto-
sunkudorozwijającychsięprocesówuniwersalizujących.Wprzypadkueu-
ropejskimjesttozachodzenienieustannejinterakcjimiędzytymidwoma
czynnikami.Wswymrozwojuhistorycznymniektóregrupy,charakteryzu-
jącesięautonomiąkulturową,byływstanieprzetrwaćprzezkilkawieków,
innepodlegałyzaśdekompozycji,roztapiającsięwtworzącychsięnowych
strukturachpolityczno-społecznych.Niektórezaśzanikłybezpowrotnie.
WposzczególnychokresachrozwojuEuropywystępowałyteżprocesy
prowadzącedorozpaduistniejącegoładuaksjologicznego.Dochodziłodo
zamętukulturowego,anawetzanikuuniwersalnego,dominującegosyste-
mukulturalnego,powodowanegodezintegracjąstrukturpolitycznychispo-
łecznych.Jednymzprzykładówmożebyćokreswędrówekludów,któryna-
stąpiłpoupadkuCesarstwaRzymskiego.Częstonazywanybyłonokresem
ciemnymwdziejachEuropy46.Wtedybowiemnastąpiłrozkładistniejące-
godotychczaseuropejskiegoładukulturowego.Charakterystycznącechą
owegookresubyłoprzemieszczaniesięprzezEuropęplemionwędrujących
zeWschodu,pustoszącychposzczególneregionyeuropejskie.Następował
więcprocesdezintegracjikulturowejipartykularyzacjawięzispołecznych,
opierającychsięgłównienastrukturachplemiennych.Ponownescalanie
Europydoprowadziłodowyłonieniasiękulturyśredniowiecza.Pojawienie
sięwciemnymokresienowychpierwiastkówplemiennychwpłynęłonato-
miastnaformowaniesięnowejstrukturyetnicznejwEuropie.
Uniwersalizmśredniowiecznyniedoprowadziłdozanikupartykula-
ryzmówetnicznych.Mimożełacinastałasięeuropejskimjęzykiemkul-
turalnym,czegowyrazembyłytekstypisane,tojednakjęzykiregionalne
rozwijałysię.Byłtoczynnik,któryniewątpliwiesprzyjałzachowaniuauto-
46WiekamiciemnyminazywanotakżeokreskulturyŚredniowiecza.Tosformułowanie
niemajednakuzasadnienia.Byłoswoistąreakcjąnatenżewłaśnieokreswhistoriieuropej-
skiejipojawiłosięwokresieOświecenia.Wiekiśredniewytworzyływysokąkulturę.Jejprze-
jawemstałasięm.in.scholastyka,bezktórejdalszyrozwójcywilizacjieuropejskiej,wtym
takżekulturyintelektualnej,byłbyniemożliwy.
