Treść książki
Przejdź do opcji czytnikaPrzejdź do nawigacjiPrzejdź do informacjiPrzejdź do stopki
Wstęp
PierwszyzparowozówwyruszyłwswojądziewicząpodróżzdworcaSaint-LazaredoBrukseliowpół
doósmejranowsłonecznąniedzielę13czerwca1846roku.Wśladzanim,przyakompaniamencie
orkiestryiwśródwiwatówzgromadzonegotłumu,podążyłyjeszczedwielokomotywy.Każdypociąg
składałsięzdwudziestuotwartychwagonówprzystrojonychwkoloryfrancuskiejibelgijskiejflagi.
Pasażerów,abyłoichpółtoratysiąca,zaprosiłbaronJamesdeRotschild.Baronchciałwtensposób
uczcićotwarcieliniikolejowejParyż–Bruksela,którejbudowęjegoprzedsiębiorstwoCheminsdeFer
duNordukończyłoniedawno,zamykającpracenaodcinkułączącymfrancuskąstolicęzLille.
Niebyłatopierwszakolejmiędzynarodowa.Trzylatawcześniej,w1843roku,Belgowieuruchomili
linięzAntwerpiidoKoloniiwpruskiejprowincjireńskiej.AleliniaParyż–Brukselamiałaszczególne
znaczenie,ponieważstworzyłaekspresowądrogęłączącąFrancjęzNiderlandami,WielkąBrytanią
(przezOstendęlubDunkierkę)ikrajaminiemieckojęzycznymi.Francuskaprasaogłosiła,żenowalinia
wyznaczapoczątekzjednoczeniaEuropypodsztandaremkulturowejdominacjiFrancji.„Zaproszenie
cudzoziemcówdospotkaniaznasząsztuką,naszymitradycjamiiwszystkim,coświadczyonaszej
wielkości,jestnajlepszymsposobem,abypodtrzymaćdobremniemanieonaszymkrajuwEuropie”,
uzasadniałaswojądecyzjękomisja,którawyraziłazgodęnabudowęodcinkadoLille[1].
Pierwszypociągwiózłoficjeli,książętadeNemoursiMontpensier,synówfrancuskiegokróla,którym
towarzyszylifrancuscyibelgijscyministrowie,naczelnicypolicjiirozmaitesławy,wśródnichpisarze
AleksanderDumas,VictorHugoiThéophileGautier,jakrównieżmalarzJean-Auguste-Dominique
Ingres.Podróżujączniesłychanąjaknaoweczasyprędkościątrzydziestukilometrównagodzinę,owa
forpocztadotarładoLillewprzytłaczającymupalepołudnia.Zrozwianymiprzezwiatrwłosami
iweleganckichstrojach,którewefekciejazdywotwartychwagonachpokryłysiękurzem,podróżnicy
wysiedlinatymczasowejstacjipozaobrębemśredniowiecznychmurów.Powitaliichtammiejscy
włodarze,arcybiskupCambraiorazkonnigrenadierzyniosącyfrancuskieibelgijskieflagi.Gdyjuż
wybrzmiałynarodowehymnyodegraneprzezwojskowąorkiestrę,procesjadygnitarzyruszyła
udekorowanymiulicami,naktórychzgromadziłysiętłumytakliczne,żeGwardiaNarodowa
zledwościądawałaradęutrzymaćporządek.Złodziejaszkowiebyliwszędzie;gdyzabrakłotrunków,
nastąpiłyscenydantejskie,awyciesyrenoznajmiłowybuchpożaruwPałacuSprawiedliwości[2].
UroczystościrozpocząłwspaniałybankietwydanyprzezRotschildadladwóchtysięcygości
wprzepastnymnamiocieustawionymnaplacubudowyprzyszłejstacjikolejowej,którąwznoszono
wobrębiemiejskichmurów.Sześćdziesięciukucharzyiczterystukelnerówserwowałoszczodreporcje
gotowanegołososiapodbeszamelem,szynkiYorkzowocami,przepiórek
augratin
,kuropatew
àlarégence
,fasolkiszparagowejwkremowymsosie,serów,deserówifrancuskichwin,gdyzaś
rozległysiętoasty„Zafrancusko-belgijskąjedność!”,„Zapokójmiędzynacjami!”,baronRotschild
wygłosiłserdecznąprzemowęokoleijednoczącejeuropejskienarody[3].
Bliżejwieczorunabulwarachodbyłsię„monstrualnykoncert”,podczasktórego
GrandeSymphonie
funèbreettriomphale
Berliozazostałaporazpierwszywykonanaprzezczterystumuzyków–
wywodzilisięonizpobliskichorkiestrgarnizonowych,adyrygowałnimisamkompozytor.
Organizatorzynaciskalinawłączeniedoolbrzymiegozespołudwunastuarmat,któremiaływystrzelić
nadźwiękostatnichakordów
Apoteozy
.Alegdynadszedłtenmoment,strzelaćsięniedało,ponieważ
przepadłygdzieślontownice,próbowanowięcodpalićdwadziałazapomocącygara,jednaklonttylko
gwizdnąłisypnąłiskrami.Niektórzywidzowieuznali,żeodpoczątkuotowłaśniechodziło[4].
UBerliozazamówionotakżekantatę
LeChantdescheminsdefer
dosłówJules’aJanina,sławiących
międzynarodowypokójibraterstwo,ideerozpowszechnionedziękikolei.Kantataskomponowanadla
tenora,orkiestryikilkuchórówzostaławykonanapodczasbankietuwHôteldeVillejużpokoncercie
nabulwarach.„Zaśpiewanojązniezwykłąwerwąiświeżością”,donosiłBerliozswojejsiostrzeNanci.
„AlekiedynażyczenieksiążątdeNemoursiMontpensierrozmawiałemznimiwsąsiednimpokoju,
ktośukradłmójkapeluszwrazznutamikantaty”[5].Partyturęudałosięodzyskać,kapeluszanie.
OdrugiejwnocywesołakompaniaruszyławdalsządrogędoBrukseli.WKortrijk,pierwszym
mieściepobelgijskiejstroniegranicy,niezwykłepociągizFrancjiwitałacałamiejscowaludność.
WGandawieodbyłasięwojskowaparadazwieńczonakanonadą.Ostatniodcinektrasy,zMechelen,
pociągiprzebyłyłebwłeb,kuucieszetłumówwjeżdżającnabrukselskąstacjęwjednejchwili.
FrancuscyksiążętazostalipodjęcinaperonieprzezbelgijskiegokrólaLeopoldaIIijegożonę,aich
starsząsiostrę,LudwikęOrleańską.NaWielkimPlacuodbyłsiębankiet,ananowootwartymGare
duNord(DworcuPółnocnym)balwydanyprzezKolejeBelgijskie.Stacjęprzekształconowsalębalową,
