Treść książki
Przejdź do opcji czytnikaPrzejdź do nawigacjiPrzejdź do informacjiPrzejdź do stopki
przyplacachmiejskich(agorach).FilozofgreckiEpikurnakłaniałdozakłada-
niaterenówzieleniwmiastachipropagowałpotrzebękontaktuzprzyrodą
przez„urządzaniesobiewmieściewsi”(Ostrowski2001,str.204-205).Sport
irekreacjawstarożytnejGrecjibyłyistotnymelementemżyciacodziennego.
Ideałplatońskiegożyciaspołecznego,obejmowałudziałwgrachsportowych,
współzawodnictwowymusiłobudowęspecjalnychurządzeńirezerwędlanich
terenówmiejskich.ZgodniezflozofąArystotelesa,rekreacja,wypoczynek
byłyrozumianejakoczaswolnyodobowiązków.Zakładał,żerekreacjajest
dostępnatylkodlaklasywyższej,anieznanarobotnikom.Jednakodwszyst-
kichmężczyznwymaganopoświęceniaczasudladoskonaleniaciałaiducha
poprzezuprawianiesztukpięknych(muzyki,śpiewu),przezćwiczeniaspor-
towe.Wtymcelubudowanospecjalnezespołybudynków:stadiony,gimna-
zjony,palestry,amfteatry–otoczonerozległymiogrodami.Jużodchłopców
kończących12rokżyciawymaganobraniaudziałuwrozmaitychćwiczeniach
fzycznych.Zajęciaodbywałysięwpalestrach(rodzajboiskaotoczonegoko-
lumnadą,takżewymienniezwanychgimnazjonem),wktórychznajdowałysię
łazienki,przebieralnieisklepik(gdziemożnabyłonabyćmiędzyinnymioli-
węipiasekdonacieraniaciała)(Connolly1998,str.34).Pozostałościtakich
obiektówzachowałysięwEfezie,Pergamonie,Olimpii.Cyklicznezawody
sportowe,organizowanejakoczęśćświątreligijnych,odbywałysięwwielu
miastachGrecji(Atenach,Delfach,Olimpii).Odtworzoneprzezarcheologów
układyprzestrzennetychmiastzawierałyterenyrekreacyjneiurządzenia
sportowe:stadiony,hipodromy,basenypływackie(Fletcher2002,str.199-
249).WAtenachzanimwybudowanospecjalnystadionwIlissos,nadrzeką,
pozamiastem,ażdoroku330p.n.e.zawodyorganizowanonaplacuhandlo-
wymwcentrummiasta–naAgorze.Byładlapoprawymikroklimatuzacieniona
platanamijużnapoczątku500rokup.n.e.(Ostrowski2001,str.205-207).Twór-
caprekursorskiejkoncepcjiidealnegomiasta(utworzonegonaplanieregu-
larnejsiatkiulic),HippodamoszMiletu,wplaniePrieneprzewidziałrozległe
terenyprzypołudniowychgranicachmiastanafunkcjęrekreacyjno-sportowe,
projektująctamhipodrom,gimnazjonirozległeogrody(Honour1999).
Planowanieterenówiobiektówofunkcjachrekreacjiisportu,takjakinne
dziedzinykulturyicywilizacjiwantycznymRzymie,byłainspirowanasztuką
Grecji,Egiptuiinnychpodbitychterytoriów,różniłysięjednakpodwzględem
skalizałożeń.Byłytakżeznacznieważniejszewstrukturzemiasta,wstaro-
żytnymRzymieaż200dniwciągurokubyłowolnych,przeznaczonychna
odpoczynek(Torkildsen2006,str.14-15).Niektóremiejskieterenyrekreacyj-
neosiągałypowierzchnięwieluhektarów(naprzykładprzytermachKarakali
wRzymie–około9,5ha).Rzymianiedlafunkcjirekreacjiisportuwznosili
10
