Treść książki
Przejdź do opcji czytnikaPrzejdź do nawigacjiPrzejdź do informacjiPrzejdź do stopki
(ok.800rokn.e.),alejużokołoXIwiekuwichmiejscuzałożonodwaopac-
twa.UrbanistykaśredniowiecznadopierowwiekachXIIiXIIIpowróciłado
tradycjipublicznychterenówzieleni.Pierwszymiogrodamipublicznymibyły
takzwane”prato”(pratumcommune)–powszechniedostępnebłonia,czyli
łąkispacerowe,zwytyczonymialejkamispacerowymi,stawami,zakładane
pozaobronnymimuramimiejskimi.Wnazewnictwiewielumiasteuropejskich
mamysygnałtejtradycji(PradowSienie,PadwieiFlorencji,PraterwWiedniu,
PradowMadrycie).RadamiejskaFlorencjipostanowiławroku1290założyć
pratumcommune(podmiejskiebłonia),nabywającwtymceluterenypoza
muramimiasta.Miałyonezostaćurządzonedlacelówrekreacji,planowano
budowęsztucznegojeziora.Podobnoowełąkispacerowemiałysłużyćnie
tylkowypoczynkowimieszczan,aletakżestanowićzaplanowanąatrakcjędla
przybywającychdomiastakupców,stwarzająckorzystniejszewarunkidla
rozwojuhandlu(Majdecki1981,str.84).Miasta,któremiałymurymiejskie
wybudowaneobszerniejniżtowymagałyówczesnepotrzeby(naprzykład
Florencja),bardzoczęstoprzeznaczałyterenymniejwartościowepodwzglę-
demzabudowy,atakżejeszczeniezabudowanedziałki,położonewewnątrz
murówmiejskich–naterenyzielenipublicznej.Byłytojednakrozwiązania
tymczasowe,dopókiwolnedziałkiniezostaływypełnionegęstązabudową.
Niestetywmiaręrozrostumiastipowiększaniasięliczbyichmieszkańców
zajmowanostopniowowolnetereny,wtymtakżeteofunkcjachwypoczyn-
kowych,pogarszałasiętymsamymjakośćżyciamieszkańców.Wrezulta-
ciewmiastachśredniowiecznychzpowodudotkliwegobrakupublicznych
terenówzielonychczęstozkoniecznościwybieranocmentarzejakojedy-
nedostępnemiejscawypoczynkuispacerówwewnątrzmurówmiejskich
(Ostrowski2001,str.208).Szukanoteżinnychrozwiązań:wufortyfkowa-
nychzamkachdziedziniecsłużyłdoorganizacjiturniejówiwalkrycerskich,
tymsamymcelomsłużyła(takżewmiastachotoczonychmuramiobronnymi)
przestrzeńotwartamiędzymurza.Sportićwiczeniafzyczne,wformiewalk
rycerskich,traktowanojakozaprawęszlachetnieurodzonychmłodzieńcówdo
sztukiwojennej,atakżejakoatrakcyjnewidowisko(Torkildsen2006,str.17).
1.3.MIASTARENESANSU
Wokresierenesansu,kiedywwieludziedzinachsztukiwposzukiwaniu
inspiracjisięganodobogactwkulturyantycznej,nastąpiłpowrótdoświado-
megokształtowaniazielenimiejskiej.ZostałotozapoczątkowaneweWłoszech,
wkrótcemodanawypielęgnowaneogrodyprzyprywatnychrezydencjach
rozprzestrzeniłasięwcałejEuropie.Nielicznebyłyjednakpubliczneparki
12
