Treść książki
Przejdź do opcji czytnikaPrzejdź do nawigacjiPrzejdź do informacjiPrzejdź do stopki
miejskie(Rzymnależałdomiastwyjątkowych).Niezmieniłasięnatomiast
rolapodmiejskichłąkspacerowych–błoni.Podobniejakwokresieśrednio-
wieczabyłypowszechniedostępne,mieszczaniechętnietamwypoczywali,
bractwakurkowećwiczyłystrzelaniezłuku,byłytoterenynaktórychorgani-
zowanozawodyigrysportowe(Ostrowski2001,str.215).Odrodzenie,które
byłookresemrozkwituwielunauk(wtymprzyrodniczych),zaznaczyłosię
fundacjąlicznychogrodównaukowych.WXVIwiekupowstawaływeWłoszech
ogrodybotaniczne(Piza1543,Padwa1545,Florencja1550,Bolonia1560).
NajstarszyogródbotanicznyweFrancjipochodzizroku1598(Montpellier),
kolejnepowstaływStrasburgu(w1620roku)iLyonie(w1613roku).WNiem-
czechpierwszyogródbotanicznypowstałwErfurcie(w1525roku),anastęp-
newMarburgu(w1530roku),Lipsku(w1580roku)iHeidelbergu(w1597
roku)(Ostrowski2001,str.208-212).ObecniewEuropieznajdujesięponad
300publicznychogrodówbotanicznych,wwiększościmająonewartośćhi-
storyczną,bowiemczęśćznichpowstałajużwokresierenesansu(Majdecki
2008,str.772).
1.4.MIASTAOŚWIECENIA
WdobieOświecenia,wwiekachXVIIiXVIII,kiedyumocniłasięsilna
izamożnaklasamieszczańska,powróconotakżedoantycznejtradycjimiej-
skichogrodówpublicznych.Miałotonaturalniezwiązekzszerzącymisię
ideałamioświeceniainowatorskąkoncepcjąspołeczeństwaobywatelskiego.
Pierwszymiogrodamipublicznymibyłyprzedewszystkimogrodyprywatne,
udostępnioneprzezwłaścicielanastałelubokazjonalniespołeczeństwu.
JednymzpierwszychbyłogródprzypałacukrólewskimwParyżu,Jardin
duPalaisRoyale,któryzostałprzekazanynacelepublicznew1640roku.
OgródKrasińskich-RzeczpospolitejwWarszawiezostałprzekazanynacele
publicznewroku1765.Nadbrzegamirzekprzepływającychprzezmiasto
zakładanopromenadyibulwary,abypełniłyfunkcjepubliczne.Jednezpierw-
szychpowstaływParyżuwzdłużSekwany,kolejnewNancyzałożoneprzez
StanisławaLeszczyńskiegow1766roku.Wtymokresietaksamopostępo-
wałowieluprzełożonychklasztorów,którzyotwieralidotądobjęteklauzurą
ogrodydlaspołecznościlokalnej.Nowozakładaneogrodypublicznewzo-
rowanowówczasczęstonakoncepcjachzałożeńogrodówpałacowych,na
przykładparkwBordeaux,założonyw1755roku.Interesującąkompozycją
jestmiejskiogródpublicznywNimeszałożonywokółrzymskichruin,świa-
domieczyniącznichintegralnączęśćukładu.Ogrodyiparkimiejskiepełniły
wielefunkcji:dawaływypoczynekirozrywkę,podnosiływartośćestetyczną
13
