Treść książki
Przejdź do opcji czytnikaPrzejdź do nawigacjiPrzejdź do informacjiPrzejdź do stopki
kształtowałsięnaziemiachpolskich(takżewPetersburgu,Moskwie
iKijowie)jużodkońcalatsiedemdziesiątychXIXw.Zasprawą
ErazmaKobylańskiegoiJózefaUziembłymniejszekółka
socjalistycznedziałającenaterenieImperiumCarskiegoiwKrólestwie
PolskimpołączyłysiętworzącGminęSocjalistycznąPolską.Podobne
autonomicznestrukturyzawiązująsięrównieżwWarszawie
iweLwowie(ZygmuntBalicki).Zpoczątkiem1881r.,pofali
aresztowań,ruchgminnystopniowozanika.Paradoksalniejednak
dążeniadozjednoczeniaruchusocjalistycznegoprzybrałynasile.
Nałamach„Przedświtu”(redagowanegogłównieprzezdziałaczy
ProletariatuII)zaczęłypojawiaćsięcorazśmielszeartykuły
antyrosyjskie,mglistepropozycjeorganizacjifederacjiSłowiańskiej
(„WolnyZwiązekPlemionSłowiańskich”).Wefekcie,
namiędzynarodowymzjeździewBrukseliw1891r.,zapowiedziano
zjednoczeniepolskichśrodowisksocjalistycznych.Doszłodotegorok
później,wlistopadzie1892r.nazjeździeparyskim.Utworzono
wówczasZwiązekZagranicznySocjalistówPolskich,doktórego
przystąpili:delegaci„Pobudki”(członkowiePolskiejSocjalno–
RewolucyjnejPartiiProletariat),„Przedświtu”,Zjednoczenia
Robotniczegoorazpojedynczysocjaliści(np.Limanowski,Grabski).
Wprzyjętymprogramiepisanom.in.:„PolskaPartiaSocjalistyczna,
jakoorganizacjapolitycznapolskiejklasyrobotniczej,walczącejoswe
wyzwoleniezjarzmakapitalizmu,dążyprzedewszystkimdoobalenia
dzisiejszejniewolipolitycznejizdobyciawładzydlaproletariatu.
Wdążeniutymcelemjejjestniepodległarzeczpospolita
demokratyczna”.Jużrokpóźniejnaziemiachpolskich,głównie
zasprawąZRPi„ProletariatuII”,organizujesięPPS,mającawówczas
najsilniejszewpływynaLitwie(SekcjaLitewskaPPS),niecomniejsze
wKrólestwiePolskim.Politycznecredosocjalistówwsposób
najpełniejszywyrażająsłynneipowielokroćprzywoływanesłowa
Piłsudskiego:„SocjalistawPolscedążyćmusidoniepodległościkraju,
aniepodległośćjestznamiennymwarunkiemzwycięstwasocjalizmu
wPolsce”.
Względnejnawetjednościnieudałosięjednakdługoutrzymać
iwczerwcu1893r.,podczasobradwLasachPonarskich,wyodrębniła
się„internacjonalistycznaopozycja”(azarazemmarksistowska)
—Socjal–DemokracjaKrólestwaPolskiego.Jejtrzontworzyli
działaczeZRPi„ProletariatuII”.W1899r.SDKPpołączyłasię
zeZwiązkiemRobotnikówLitwy,dwalatapóźniejtworzącSocjal–
