Treść książki
Przejdź do opcji czytnikaPrzejdź do nawigacjiPrzejdź do informacjiPrzejdź do stopki
Ewangeliazbawienia.Polskalewicachrześcijańska,tomII
sąsiadawtesłowa:Sąsiedzie,źlesiędziejenaświecie!Panowie,takludziejakimy,srodzenas
uciskają,zabierająnampracę,uważająnasjakbydło,batemprzymuszają,abyśmynanichpra-
cowali,dziecinamnawetwydzierają,pędząwdalekiekrajeikażąimbliźnichnaszychuciskać
izabijać.Źlesiędzieje,mójsąsiedzie!Myjesteśmybardzonieszczęśliwi.Ciężkopracujemy,
aodzimnaigłoduumieramy.Panowienicnierobią,awygodnieiwesołożyją!
Aicóżrobić—rzekłnatosąsiad—takajestwolaboska.
Nie,sąsiedzie!ToniejestwolaBoga,żenasuciskają,obdzierają,żesięznamijakzbydłem
obchodzą,żenasbiją,boBógdobryilitościwynaszojciecniemógłnasnatostworzyć.
Możetoiprawda,mójsąsiedzie,alesięsamczłowieknapaścinieopędzi.
Samjedenczłowiek,prawda,żesięnieopędzi,aleteżniejedentylkocierpi,cierpimywszyscy,
awszyscytobyśmysięobronili.Niedaćsiębić,niedaćsobiezabieraćpracy,niesłuchaćpanów
iskończyłosię.Cóżnamzrobią?—Naswięcej...
O,mójsąsiedzie,jakbyśmypananiesłuchali,pańszczyznynierobili,podatkówiczynszów
niepłacili,dziesięcinidaninnieoddawali,niepozwolilisobiezabrać,cosiępanupodoba,toby
pansprowadziłżołnierzyinasbypozabijali.
Niebójmysiężołnierzy,kochanysąsiedzie!Sąonitakchłopi,jakimy.ChłopŻmudzin,
chłopLitwin,chłopRusin,chłopPolak,chłopNiemiec,chłopFrancuz—wszystkotochłop,
biednywszędzie,nieszczęśliwywszędzie,chłopawszędziejednabiedagniecie.Niechsięwięc
chłopinieuciskają,niebiją,aleniechsiękochają,niechichłączyjednośćwspółczuciabraterskie-
go,takjakichłączyjednakowabieda,jednakowecierpienia.Niechchłopimieszczaninchłopa
imieszczaninanawojnieniezabijają,awojnyniebędzie.Niechchłop,mieszczaniniżołnierz
trzymazchłopem,mieszczaninemiżołnierzem,apanowie,urzędnicyioficerowieniebędąnam
dokuczali,niebędąnasjakbydłodorobotynanichpędzili,niebędąnasobdzierali,sprzedawali
izabijali.Nauczajmynaszedzieci,abyzsobąwdobrejzgodzieżyły.Carów,królówipanówniech
niesłuchają,askończysięnaszabieda.
Takchłopiimieszczanienauczaliswojedzieci,takmówilichłopidożołnierzy,żołnierze
dochłopów,takjedendrugiegonauczał—alewsekrecie,żebysiępanowieotymniedowie-
dzieli,podawalisobienawzajemręceiprzysięgaliprzedBogiem,żejedendrugiegoniewyda,
niezdradzi,żejedendrugiegobędziebroniłodnapaścinieprzyjacielaiokrucieństwapanów1.
Zdarzyłosię,żekrólipanowiejednegokrajuumówilisięzkrólemipanamidrugiegokraju,
abychłopów,mieszczan,aszczególniejmałychpankówwygubićimajątkiichzniszczyć—bo,
mówili,jestdużochłopów,mieszczanimałychpanków,wzbogacilisię,dzieciswojeoddają
1
Nieprzyjacielemludujesttenczłowiek,którypragnienieszczęściabliźnichswych,którywydzieraludziom
pracęidzieci,którynamawialubprzymuszadozłego,któryuciskalubzabijadrugiego.Takiczłowiekjest
zły,czyontobędziekatolikiemczyżydem,PolakiemczyRusinem,RosjaninemczyNiemcem,żołnierzem
czyrzemieślnikiem,chłopemczypanem,urzędnikiemczymonarchą,świeckimczyduchownym.Taki,mówię,
człowiekjestnieprzyjacielemludzkim[woryginale].
52
