Treść książki

Przejdź do opcji czytnikaPrzejdź do nawigacjiPrzejdź do informacjiPrzejdź do stopki
WSTĘP
raźliwe:nNieznajdująoni[przeciwnicy-DlChl]większejwodnie-
sieniudonaszniewagi[…]niźlisłowo«kalwinizm»”1lWśladzataką
interpretacjąterminuposzliwyznawcykonfesji,którązapoczątkował
GenewczyklIstotnebowiem,żedoktrynaKościołaewangelicko-refor-
mowanegoniejestwyłącznieowocemrefleksjiiprzeświadczeńKal-
winalJejkształtewoluowałdouchwałsynoduwDordrechcie(1619)
ipóźniej,wrazzrozwojemscholastykiuprawianejprzezteologówtego
wyznania(nreformedscholasticism”)2lInstitutiochristianaereligionis
aniinnedziełaKalwinaniemająstatusuksiągwyznaniowych(symbo-
licznych)Kościołaewangelicko-reformowanego,takąwagęmawRze-
czypospolitejKonfesjasandomierska(1570)iKatechizmheidelberski
(1563,przetłumaczonyjużw1564rlprzezAndrzejaPrażmowskiego)3l
Problemówzterminologiąnierozwiązalipolscyczłonkowie
Kościołaewangelicko-reformowanego,którzywXVIiXVIIwlokreś-
lalisięjakonewangelicy”
,wyznawcynewangelickiejwiary”
,rzadziej-
nkonfesyjejhelweckiej”
,nigdyzaśjakonkalwiniści”(wjęzykupolskim
pierwszeużycieterminunkalwinizm”znajdujemywwymierzonych
przeciwnimkazaniomFabianaBirkowskiegow1632)4lOkreślenie
newangelik”
,aczkolwiekuzasadnionewświetlekoncyliacyjnejKonfesji
sandomierskiej,odwołującesiędopoczuciawspólnotyprotestantów,
jestdlawspółczesnegoczytelnikamylące,gdyżmożeoznaczaćwy-
znawcękonfesji,którąstworzyłMarcinLuterlOilejednakokreślanie
ewangelikówaugsburskichmianemluteranówjestbezdyskusyjne-
Lutermiałbezpośredniwpływnakształtkonfesji-otylenazywanie
wiernychKościołaewangelicko-reformowanegokalwinistaminiejest
1JlCalvin,Leçonsoucommentairesetexpositions[…],tantsurlesRévéla-
tionsquesurlesLamentationsduprophèteJérémie,Lyon1565lCytlza:BlCottret,
Kalwin,przełlMlMilewska,PIW:Warszawa2000,sl251l
2ZoblRlMuller,AferCalvin.StudiesintheDevelopmentofaTeological
Tradition,OxfordUniversityPress:Oxford-NewYork2003,sl63-102lZjawisko
tojestopisywanewliteraturzeanglojęzycznejjakoCalvinversusCalvinists.
3WEuropieodXVIIwlzaksięgisymbolicznewyznaniaewangelicko-re-
formowanegouznawaneTrzyFormyJedności:Konfesjabelgijska,Katechizm
heidelberskiiwspomnianewcześniejKanonyzDordrechtu(CannonsofDort)l
4ZoblIlWiniarska-Górska,Słownictworeligijnepolskiegokalwinizmuod
XVIdoXVIIIwieku,Semper:Warszawa2004,sl210-214l
~8~