Treść książki
Przejdź do opcji czytnikaPrzejdź do nawigacjiPrzejdź do informacjiPrzejdź do stopki
16
Ewolucja.Twórczamocselekcji
NielsStensen(Nicolaus
Steno;1638-1686)oraz
WilliamSmith(1769-
-1839)ijegomapageo-
logicznaAnglii
błędną)rekonstrukcjędlaparkuprzyPałacu
Kryształowym(budowlizżeliwaiszkłaprze-
niesionejnanowemiejscepozakończeniu
WystawyŚwiatowejwLondyniew1851r.),opie-
rającsięwyłącznienawiedzyodzisiejszychgadach
issakach.Jakkolwiekluźnybyłzwiązekówczesnych
wyobrażeńodinozaurachzrzeczywistością,unice-
stwionyświattychgadówstałsięjednoznacznym
dowodemodmiennościprzyrodyprzedPotopem.
Dziękistosowanejwgeologiitechnicestratygrafii
możliwestałosięteżokreśleniestosunkuczasowe-
gotychwymarłychpotworówdohistoriiczłowieka.
Podstawąstratygrafiijestzasadasuperpozycji:
osady(czyskałyosadowe)powstałewcześniejznajdują
siępodosadamipóźniejszymi.Zasadętęjakopierwszy
przedstawiłdrukiemwdzieleDesolidointrasolidum
naturalitercontentodissertationisprodromusw1669
rokuduńskiprzyrodnikNielsStensen(Nicolaus
Steno),którypokonwersjinakatolicyzmporzucił
naukę,bywkońcuzostaćbiskupem.Zatwórcęno-
woczesnejstratygrafiiuważasięangielskie-
goinżynieraWilliamaSmithazatrudnionego
wkopalniwęglaiprzybudowiekanałów-
głównejwtedydrogitransportusurowców
iproduktówprzemysłuciężkiego.Obydwa
terodzajeinwestycjiwymagająrozpoznania
naturypodłożaskalnego.W1815rokuWil-
Przekrój
przezBasenParyski
ipionierbadańjegoprze-
wodnichskamieniałości
Alcided’Orbigny(1802-
-1857)
geologiczny
km
1
1
0
NW
0
0
100km
100km
TRZECIORZĘD
TRZECIORZÊD
KREDA
JURA
TRIAS
SE
liamSmithopublikowałmapęgeologicznąznacznej
częściWielkiejBrytanii,anastępniedziełowyjaśnia-
jącezasadęnastępstwafaunjakopodstawęwydzie-
laniajednostekgeologicznych.Popoprzednikach
odziedziczyłjużpewnąwiedzęoułożeniuwarstw
skalnychiozawartychwnichskamieniałościach.
Stwierdził,żeposzczególnejednostkiskalnemogą
sięróżnićnietylkorodzajemosadu,zktóregopo-
wstały,aleiobecnymiwnichskamieniałościami.
Cowięcej,nawetjednostkiskalneróżniącesięskła-
demmineralnymmogązawieraćtesamezestawy
skamieniałości.Mógłwięcnatakiejpodstawiedefi-
niowaćjeimapowaćpodłoże.
Awiedzapaleontologicznarozszerzałasię
wówczaslawinowo,przyczymszczególniekorzyst-
newarunkizapewniałyokoliceParyża.Formacje
skałosadowychsątamniemalniezaburzoneprzez
czynnikitektonicznieizawierająmnóstwodoskona-
lezachowanychiłatwychdowydobyciaszczątków.
FrancuskiprzyrodnikAlcided’Orbignywopubliko-
wanychwlatach1840-1849dziełachzamieściłopisy
iilustracjeponad18tysięcygatunkówskamieniało-
ści!Wrazzeznaleziskamiinnychwspółczesnychmu
badaczydałotodziesiątkitysięcygatunków,które
mogłyposłużyćdokorelowaniawarstwskalnych
iwydzielaniajednostekczasugeologicznego.Roz-
wijałasięmetodabiostratygrafii.
Rozpoczętooddefiniowaniajednostekbio-
stratygraficznychnapodstawiecałychzespołów
skamieniałości.Odnazwiskabadaczajurajskich
amonitówwNiemczechCarlaAlbertaOpplawy-
dzieleniatakienazywasięzonamioppelowskimi.
Określenietooddajebardziejbiologiczneniżgeo-
logiczneaspektyzapisukopalnego,bonierodzaj
skały,aleorganizmydecydująonaturzezonybio-
stratygraficznej.Dziświemy,żeichodmienność
jestkontrolowanaprzezczynnikiekologiczne,
którewistociedziałająnakażdygatunekzosob-
na.Dlategobardziejpopularnejestwyznaczanie
granicjednostekbiostratygraficznychnapodstawie
wybranegogatunku,najbardziejcharakterystycz-
nego(czyraczejnajszybciejewoluującego).Takie
pojmowaniebiostratygrafiizapoczątkowałFriedrich
A.vonQuenstedt.Wtensposóbstratygrafia,która
narodziłasięjakodziedzinanaukinżynieryjnych,
stałasięistotnymźródłemwiedzyohistoriiZiemi
iżyjącychnaniejorganizmów.
