Treść książki
Przejdź do opcji czytnikaPrzejdź do nawigacjiPrzejdź do informacjiPrzejdź do stopki
18
I.UwarunkowaniamocarstwowejpozycjiRosji...
uwaginapodstawowenormyprawamiędzynarodowego”
26
.Podobnaretorykanie
przeszkodziłajednakRosjiwpodejmowaniurzeczowejwspółpracyzUSAiNATO,
anawetwznaczącymzacieśnieniukooperacjizWaszyngtonempowydarzeniach
z11września2001roku
27
.
NajwiększymwyzwaniemdlaRosjiwEuropiestałsięwzrostpotęgiZachodu,
coprzyciągapolitycznieiekonomicznieprawiewszystkiepaństwaEuropy
ŚrodkowejiWschodniejorazZakaukazia.Dobrzezorganizowaneiprosperujące
strukturyświatazachodniego(UE,NATO)sąjakmagnesdlapragnącychstabilizacji
byłychpaństwsocjalistycznych.WtymkontekścieUEstanowidlaRosji
poważniejszeibardziejdługofalowewyzwanieniżSojuszPółnocnoatlantycki.
MimoutratybezpośredniejipośredniejkontrolinadzacznączęściąEuropy
Środkowo-Wschodniej,Rosja,któraodEuropyleży–wzwiązkuzpowyższym
–ndalej”niżZwiązekRadziecki,jestkulturowobliższareszciekontynentuod
tamtegopaństwa.D.Treninpodkreślił,żeRosjajestpoprostueuropejska,bojej
kulturajestkulturąsłowiańskąichrześcijańską
28
.
Nowekierunkizagrożeńdlabezpieczeństwapaństwapojawiłysięwlatach
dziewięćdziesiątychnaodkrytejwwynikuprzemianflancepołudniowej,nmiękkim
podbrzuszuRosji”,gdziewzdłużjejgranicpowstałswoistynłukniestabilności”.
ObejmowałontureckiKurdystan,Zakaukazie,częśćporadzieckiejAzjiŚrodkowej
(Tadżykistan,KotlinaFergańska),Afganistanipograniczeindyjsko-pakistańskie.
WiązałosięztymryzykoeskalacjikonfliktówlokalnychiwciągnięciadońRosji
orazinnychkrajówWspólnotyNiepodległychPaństw(WNP),czemusprzyjała
skomplikowanasytuacjaetnicznawpowyższychregionach.Zagrożeniapowodowało
takżerozprzestrzenianiesięekstremizmuislamskiego,któregowpływyprzenoszone
sąnaterytoriumFederacjiRosyjskiej
29
.ObawyRosjiwzbudziłyrównieżpróby
infiltracjipolitycznej,gospodarczejikulturalnejwporadzieckiejAzjiŚrodkowej
inaZakaukaziupodejmowaneprzezTurcję,Iran,ArabięSaudyjskąiPakistanoraz
–bezpośredniolubzapośrednictwempaństwregionu–przezStanyZjednoczone
imocarstwaeuropejskie.Czynnikiempobudzającymrywalizacjęstałysiębogate
złożaropynaftowejwszelfieMorzaKaspijskiego.Gratoczysięzarówno
onwielkąkaspijskąropę”,jejwydobycieitransport,jakiopolitycznewpływy
wregionie
30
.
26
KoncepcijanacionalnojbiezopasnostiRossijskojFiederacii(dokumentz1997rokuwredakcji
dekretuprezydentaRosjinr24z10stycznia2000roku),
,,Niezawisimojewojennojeobozrienije”,
14lipca2000.
27
Je.Berlin,Zaprogrammirowannyjraskoł,,,Niezawisimajagazieta”,30października2002.
28
D.Trenin,TheEndofEurasia...,s.107.
29
Szerzej:A.Małaszenko,IsłamskijeorientirysiewiernowoKawkaza,Moskwa2001;Isłamna
postsowieckomprostranstwije,A.Małaszenko,M.B.Ołkott(red.),Moskwa2001.
30
D.Blum,ValueTradeoffsandAmerica’sCaspianPolicy:Emergency,theEnvironment,and
SustainableDevelopment,nPONARSMemoSeries”1998,nr27;M.Menkiszak,Wybranezagadnienia
problematykibezpieczeństwaFederacjiRosyjskiejw:PolskaiRosja.Strategicznesprzeczności
imożliwościdialogu,A.Magdziak-Miszewska(red.),Warszawa1998,s.144–145;Polityka
