Treść książki
Przejdź do opcji czytnikaPrzejdź do nawigacjiPrzejdź do informacjiPrzejdź do stopki
Wstęp
fleksjiookolicznościachprocesupocarskiejtransformacjiustrojowejna
Litwie.Autorsięgnąłwtejczęściprzedewszystkimdomodelidemokra-
tycznychiniedemokratycznychreżimówpolitycznych,kładącszczególny
nacisknamodelautorytarny,teorieinstytucjonalne,czy-jakwcześniej
wspomniano-nateorieprzywództwapolitycznegowaspekciezmian
systemowych.
Kolejnedwarozdziałymającharakteranalityczny(rozdział3-4),
aostatniempiryczny(rozdział5)idotycząwgłównejmierzecharak-
teruprocesuewolucjisystemupolitycznegoLitwy:wlatach1920-1926
wkierunkumodeludemokratycznego,natomiastwlatach1926-1940
wkierunkumodeluautorytarnego.
Trzecirozdziałkoncentrujesięnaanalizieicharakterystycekwe-
stiizwiązanychzokolicznościamiogłoszeniaaktuniepodległościLitwy
w1918r.,tworzeniainstytucjiparlamentarnychiewolucjiustrojupań-
stwawkierunkudemokracjiparlamentarnej.Celemtegorozdziałubyła
analizaprocesuinstytucjonalizacjinajważniejszychkomponentówustroju
demokratycznegonaLitwie75.Analizującustrójpolitycznybranopoduwa-
gęregulacjekonstytucjitymczasowychorazpierwsząustanowionąpełną
ustawęzasadniczą.Przyanalizierozwiązańkonstytucyjnychuwzględniono
perturbacjespołeczno-politycznetowarzysząceichprzyjęciu.Wrezultacie,
warstwęprawnąprzedstawiononatlepanoramywydarzeńpolitycznych
Litwy,uwzględniająckwestie,którebyłygłównymimotywamizaimple-
mentowaniamodelusystemurządówparlamentarnych.
Wdalszejczęścitegorozdziałuprzedstawionoproceskształtowania
sięiewolucjisystemupartyjnegoorazsamorząduterytorialnegowlatach
1918-1926.Rozwójtychprzestrzenipaństwalitewskiegobyłlogicznym
następstwemwstrategiiustanowienianowychelementówdemokratyza-
cjisystemupolitycznegowodrodzonejLitwie,coprzełożyłosiętakżena
wynikipierwszychpluralistycznychwyborówsejmowych.
Wrozdzialeczwartymautorskupiasięnaanaliziecharakteruprze-
obrażeńsystemupolitycznegowkontekściewybranychelementów
75WedługJadwigiStaniszkisinstytucjonalizmwtymwypadkupojmowanyjest
jakopodejmowaniedecyzjiokształcienowokształtowanychorganóworazspo-
sobieichrestruktyzacji,wktóregozakresieipoprzezktóryezgekwujesięwładzę,
umacniająizwiększa,jakrównieżrealizujegrupowe,partykularneinteresy.Zob.
J.Staniszkis,Postkomunizm.Próbaopisu,Gdańsk2001,s.96.
32
