Książka profesora Jerzego J. Wiatra nie ogranicza się do rejestracji i opisu faktów, ale stanowi próbę budowy teorii. Autor przedstawia paradygmaty wykorzystywane w literaturze światowej do wyjaśniania mechanizmów upadku komunistycznych reżimów autorytarnych i na tym tle formułuje własną propozycję. Podkreśla w niej znaczenie „brzemienia historii”, zróżnicowania politycznych form realizacji idei komunistycznych, sposobu upadku tych reżimów, pierwszych wyborów konstytucyjnych...