Treść książki
Przejdź do opcji czytnikaPrzejdź do nawigacjiPrzejdź do informacjiPrzejdź do stopki
rarchię,apotemnatejpodstawieźródłowejwnioskowaćoorganizacjimennicy
wdłuższymokresie,tymbardziejżemogłyprzecieżzachodzićczasowezmiany.
Wmennicymusielibyćzatrudnieniikontrolerzy,iurzędnicy,zatemosoby,które
powinnywykazaćsiękonkretnąwiedząidoświadczeniem,alerównieżci,odktó-
rychoczekiwanotylkosiłyfizycznejniezbędnejdociężkiejpracywwarsztacie
menniczym,ponadtoci,którzybylinaswójsposóbartystami,przygotowującymi
krążkimonetarne.
Mancepstoprawdopodobniendzierżawca”,zarządcaodpowiadającyzapro-
cesprodukcjimonetijąorganizujący—odprzetopieniaioczyszczeniasztab
metaluażpowypuszczenienominałów
22.Dispensatorodpowiadałnajpewniej
zaksięgowość
23
.Flaturarius,którypracowałpodbezpośredniąkontrolącon-
ductoresflaturae,odlewałsztabyiwytwarzałkrążkinamonety.Aequatorzrąk
flatuariiotrzymywałowelateresijużtopilnikiemczymłotkiem,jużnożyca-
miwraziekoniecznościdopracowywałichkształt.Signatorprawdopodobnie
obarczonybyłobowiązkiemsprawdzaniawagiijakościpółfabrykatu;tonanim
spoczywałowydaniestempla,osadzeniegowkowadle,względniewłożenie
wtrzon,nasadzeniestemplagórnegonakrążek.Suppostorodpowiadałzapo-
łożeniesurogatupodruchomystempelrewersu.Zkoleimalliator/malleatorto
uderzającymłotem(malleus).Czynnośćtawiązałasięzdużymwysiłkiem,co
możetłumaczyćprzewagęliczebnątychwłaśniepracownikówmennicynad
innymi,wynikającąwyraźniezzestawieniadokonanegonapodstawie
CIL
06.44.
Wreszcienummulariustobankieriskarbnikczuwającynadjakościąpienią-
dza(Dig.46.3.39),szlachetnościąmetalu,ustalającywartościwybitychmonet
złotychisrebrnych,atakżepodejmującysięprzeprowadzaniaoperacjidepozy-
towychipożyczkowych
24
.Takiejegozwiązkizesferąpieniężnąwyłaniająsię
zuwagautorówantycznych(np.Mart.Epigr.12.57.7;Suet.Aug.4.4;Suet.Gal.9.2;
22CIL14.3642(Tibur,IIlubIIIw.?),niejakiHermes,wyzwoleniec,zostałokreślony:n[man]
cepserariaemo[ne]tae”.Jesttuzwiązekzesferąmonetarną,alecosiętyczyinterpretacji,zdaniasą
podzielonezarównoodnośniedobrzmienianazwyfunkcji,jakiobowiązkówHermesa,zatemorga-
nizacjiprodukcjimonetywdobiecesarstwaiewentualnegokontraktowaniaczytowytapianiabrązu,
czywybijaniamonetybrązowejprzezdzierżawców.Por.R.Alföldi,1958—1959,s.45:n[man]-ceps{a}
erariaemo[ne]tae”;Woytek,2020,s.129.CIL06.8455:nP.CalviusSp.f.Iustusmancipsofcinarum
aerariumquiquaeitemflaturaeargentariae”.Sątuwyrażeniaznanezinnychinkrypcji,odnoszące
siędopracymennicy,np.nflaturaargentaria”(CIL06.791),zkoleizwrotnofcinaeaerariae”przy-
pominanofcinaeargentariae”(CIL06.298).Niemapojęcianmoneta”.Ztegowzględuniezawsze
włączasięnapisdogrupyświadectwinformującychoprodukcjimonety.Por.Woytek,2020,s.130.
23
Por.Gai.Inst.1.122:nservi,quibuspermitituradministratiopecuniae,dispensatoresap-
pellatisunt”.
24Por.Andreau,1987,s.177—219;por.teżGabrielli,2012,s.100;Niczyporuk,2013,s.51—54,
136—139.
ROZDZIAŁ1mNarzędzia,ludzieibogowie
27m
