Treść książki
Przejdź do opcji czytnikaPrzejdź do nawigacjiPrzejdź do informacjiPrzejdź do stopki
Niecoinneproporcjewyłaniająsięztreści
CIL
06.43=
ILS
1634,którapo-
dobniewprowadzarozróżnienienaliberti(18osób)orazservi(9osób).Wśród
tychpierwszych—opróczkierujących,którymibyliFeliksiAlbanus—reje-
struje16ofcinatores,przyczymtymdrugimnieprzyporządkowujeżadnej
nspecjalizacji”.Możnazałożyć,żeowiniewolnicystanowiliniezbędną,niewykwa-
lifikowanąsiłępomocnicząwmennicyidoraźnie,wmiarępotrzebimożliwości,
wspomagalipozostałegrupyroboczemincerzy.
Wtejrzeszytwórcównumizmatówswegorodzajuelitę—biorącpoduwagę
efektichdziałańwpostacikonkretnegowyobrażenia—tworzyliscalptores/
sculptores.Oddawnawnauceprzyjmowanoewentualność,żesferaichaktywno-
ściczęściowopokrywałasięztym,czymparalisięsignatores(chociażwróżnych
okresachimperium).Hipotezazyskałauznanie,mająceuzasadnieniewtym,
żewgrupieinskrypcjize115rokuniemawzmiankioscalptores,wyróżniony
jestnatomiastsporyliczbowozespółsignatores.Sądzononawet(codzisiajjest
odrzucane),żeokreśleniesignatormonetaebywałoprzydawanewszystkimpra-
cownikommennicy:pecuniasignataformapublicapopuliRomani
27
.Biorącpod
uwagęźródłosłówpojęciasignator,możetrzebazałożyć,żesignatores(poza
innymiswymizajęciamiwmennicy)odpowiadalizaumieszczanienastemplach
liter,monogramów,znakówmenniczychetc.,czylizawskazywanietego,kto
gwarantowałwartośćpieniądza(por.umieszczanieemblematównanajstarszym
pieniądzurzymskim,aessignatum).
Materiałepigraficznydostarczainformacjioosobie,którapełniłaobowiązki
atiutor(!)praepos(itus)scalptorumsacraemonetae(
CIL
06.8464
28
),podlegali
jejzatemscalptoressacraemonetae.Wobecskąpychpoświadczeńźródłowych
ichszczegółowezadaniairelacjezmonetariipozostająwsferzedomysłów.
Prawdopodobnietoonizajmowalisięgrawerunkiemwyobrażenianamatrycy,
wypełnialijąznakami,symbolami,obrazami.Czyzatemowimistrzowierytow-
nicypowinnisięznaleźćwtreściachinskrypcjiwrazztymi,którzywykonywali
pośledniejsząpracę,niewymagającąszczególnychuzdolnień?Przecieżjeden
znapisówdedykowanyjestApollinowi—bogu,którywśródwieludziedzin
patronowałteższtuce.
Wypadawidziećwcałościowotraktowanejgrupiescalptoresbardziejlub
mniejutalentowanychartystów.Możnatakprzyjąćnapodstawiekontekstów,
wjakichużywanowantykuterminówscalptoriscalpere.Dobregoprzykładu
27Por.Babelon,1901,szp.865—867(monetabitanastemplachrzymskich,wprzeciwieństwie
domonetyprowincjonalnej).Por.Woytek,2012b,s.106.Przypominahipotezę—wskazującjej
nieaktualnośćwświetleobecnejwiedzy—żeterminsignatorużywanybyłwcześniej,wokresie
późniejszymzastąpiłgoscalptor.
28
Por.R.Alföldi,1958—1959,s.38;Woytek,2012b,s.104—108.
ROZDZIAŁ1mNarzędzia,ludzieibogowie
29m
