Treść książki
Przejdź do opcji czytnikaPrzejdź do nawigacjiPrzejdź do informacjiPrzejdź do stopki
Społeczeństwoobywatelskie
19
plifikacjispołeczeństwaobywatelskiego,alepodporządkowywałaje
brakowiprzymusuorazgwarancjomwolnościiniezależnościjednostki
wspołeczeństwie4.
IdeaspołeczeństwaobywatelskiegowXXwiekuuległaodrodze-
niu.WEuropieZachodniejgłówniezpowodudwóchzjawisk-rosną-
cejglobalizacji,którawywoływałaokreślonekonsekwencjepolityczne,
ekonomiczneispołeczne(zaktywizowałaspołeczeństwokontestujące
rzeczywistość)oraznaskutekzakwestionowaniakoncepcjipaństwa
opiekuńczego(welfarestate).ZkoleiwpaństwachEuropyŚrodkowo-
-Wschodniejrestytucjaideispołeczeństwaobywatelskiegowiązałasię
zupadkiemreżimówtotalitarnychimiałanaceluodnowęwięzispo-
łecznychorazzachęceniewspólnotdosamozarządzania.Typologie
funkcjispołeczeństwaobywatelskiegowewspółczesnymświeciepropo-
nujeikrótkocharakteryzujeKrystynaKietlińska5.
Szczególneznaczeniewkoncepcjispołeczeństwaobywatelskiego
maideasubsydiarności(in.pomocniczości),którastanowiopodziale
władzyiposiadaniujejprzezpaństwoijegoorganywtakimzakresie,
wjakimjesttokoniecznedorealizacjizadań.Zasadępomocniczości
możnaująćwzdaniu<tylewładzy,ilekonieczneitylewolności,ile
możliwe>.Zasadasubsydiarności,choćwywodzącasięjeszczezestaro-
żytności,dopierowXVIIwiekuzaczęłabyćpodkreślanajakowartość,
równieżobywatelska.Wskazywano,żetoobywatelmusimiećkom-
petencjeimożliwościdowchodzeniawrelacjezinnymi;dobrowolnie
iwykazującsięaktywnąpostawą.JakpiszeWiesławBokajło:„obywatel
jestczłowiekieminactu,zorientowanymnadobrowspólne(pojmo-
waneniekiedywsensiewspólnegointeresu,wydajesiękwintesencją
tegovirtu,którewarunkujeistnieniesferypublicznej,autonomicznej
ipartnerskiejwobecsferypolitycznej,sferywładzy”6.
Jednocześnie,jakwskazaliBokajłoiDziubka,zauważalnyjestbrak
sferypublicznej,coprowadzidozanikucnótobywatelskichwrazze
wszelkimikonsekwencjamipolitycznymi,społecznymiiobywatelski-
mi7.ZbadańfunkcjonowaniazasadysubsydiarnościwPolsce,zreali-
4Tamże,s.115-116.
5K.Kietlińska,Rolatrzeciegosektorawspołeczeństwieobywatelskim,Wydaw-
nictwoDifin,Warszawa2010,s.17-19.
6Więcejrozważańw:W.Bokajło,Społeczeństwoobywatelskie:sferapubliczna
jakoproblemteoriidemokracji,w:Społeczeństwoobywatelskie,(red.)W.Bokajło,
K.Dziubka,WydawnictwoUniwersytetuWrocławskiego,Wrocław2001,s.64.
7Tamże,s.12.
