Treść książki
Przejdź do opcji czytnikaPrzejdź do nawigacjiPrzejdź do informacjiPrzejdź do stopki
1.1.Sposobymodelowaniaczasu
Semantyczno-pojęciowakategoriaczasustanowiprzedmiotzainteresowania
badaczyzróżnychkręgównauki—fizyków,logików,filozofów,psycholo-
gów,socjologów,antropologówi—oczywiście—lingwistów.Różnorodność
perspektywbadawczych,jakrównieżwielośćstosowanychmetod,oddaw-
naskłaniałydopróbsyntezyróżnychoglądów,czegokonsekwencjąbyły
narodzinytzw.chronozofii—zintegrowanejdziedzinywiedzydotyczącej
temporalności.Niemaływkładwniosłyturozważaniajęzykoznawcówna
tematjęzykowychwykładnikówkategoriiczasu—zarównostrukturali-
stów,koncentrującychsięgłównienagramatycznychwykładnikachczasu,
jakikognitywistów,ukazującychzjednejstrony,jakczasjestwyrażanyna
płaszczyźniegramatycznejileksykalnej1,zdrugiejnatomiast—wjakispo-
sóbjestkonceptualizowanyprzezczłowieka(coznajdujeodzwierciedlenie
wzakodowanejwjęzykumetaforyceczasu).
Wzwiązkuztymwniniejszymrozdzialezostanąprzypomnianepodsta-
wowemodeleczasu—cyklicznyiliniowy,któreewoluowałynaprzestrzeni
lat,czegośladywidocznesądziśwewszystkichjęzykach,takżewpolskim.
Należyprzytymzaznaczyć,żeprzedstawionedalejuwagimającharakter
wybiórczy—służąbowiemjedyniejakotłodlaomawianychpóźniejspo-
sobówrozumieniaiwyrażaniafazakcjiorzekanych.Docelowoówprze-
glądstanowitakżepunktwyjściadlapodjęciaproblemusegmentacjiczasu,
awkonsekwencji—dlawyróżnieniafazczynnościizdarzeń,wyrażanych
wjęzykupolskimmorfologicznieileksykalnie.
1Napotrzebęrozróżnieniapoziomukonceptualnegoileksykalnegowbadaniachkogni-
tywnychwskazywałVyvyanEvans(Evans,2004:737).
