Treść książki
Przejdź do opcji czytnikaPrzejdź do nawigacjiPrzejdź do informacjiPrzejdź do stopki
18
AGNIESZKAŁUGOWSKA
wiekizasadzałsięnienapostulowaniufaktuistnieniadystynkcji
pomiędzyobydwomapojęciami,araczejokreśleniamiejsca,wktó-
rymmożnapoprowadzićmiędzynimigranice.Spórtenwymagał
namysłunadsposobemkonceptualizowanianaturyikulturyoraz
postawieniapytańosposóbichpostrzegania.Podejmowałaje
zarównofilozofia,jakinaukioczłowieku,jednakmetodologicznie
owąodmiennośćprzedstawiaływinnysposób.Wnowożytnejfilo-
zofii,antytezaludzkość–naturainterpretowanabyławsposóbabs-
trakcyjny,jakoróżnicaistniejącapomiędzyPodmiotemaPrzedmio-
tem,gdzieludzkość,jakomyślącypodmiot,ustanawiałanaturę
przedmiotem,naktórymprzeprowadzałaprocesypoznawcze.
Wtymkontekściewartowspomniećchoćbyfilozoficznydualizm
Kartezjusza,którydoprowadziłdobrakujakiejkolwiekinterakcji
międzytymidwomaporządkami,sytuującludzkośćpozanaturą;
filozofięKanta,którypokazał,jakbędącniezaprzeczalnieczęścią
natury,podlegamyjejprawom,alewtymsamymczasie,jakopod-
mioty,posiadamyatrybuty–poznawcze,moralne,estetyczne
–wymykającesięwytłumaczeniufizykalnemu;Hegla,któryinaczej
niżwprzypadkukompromisowegorozwiązaniaKanta,ukazał
naturęjakodynamicznenarzędziewprocesierealizacjiIdei;Marksa,
któryidealistycznąfilozofięHeglakontestował,wierząc,żewszyst-
kieformyludzkiegopoznaniazależnesąodświatamaterialnego,
czyHeideggera,którysugerował,żealienujemysięzeświatajuż
wsamymakcierefleksjionim,anaszeautentycznerelacjeznaturą
tote,wktórychodpowiadamynaniąwsposóbbezpośredni,zmy-
słowy,estetyczny2.
Natomiast,jakpodkreślaK.Soper,wprzypadkunaukoczło-
wiekuanalizowanarelacjarozpatrywanajestprzezpryzmatstopnia
podobieństwalubróżnic,jakieodnaleźćmożemymiędzyludźmi
azwierzętami.Wrozważaniachdotyczącychnaturyfilozofiazazwy-
czajkoncentrowałasięnatym,czegomożnasięonaturzedowie-
2Tamże,s.15–37.
