Treść książki

Przejdź do opcji czytnikaPrzejdź do nawigacjiPrzejdź do informacjiPrzejdź do stopki
20
AGNIESZKAŁUGOWSKA
oddzielićrelacyjne,konceptualnemodele,którebudujemyiwyko-
rzystujemy,abyzrozumiećnaturę(którenaprzestrzenidziejów
ewoluowałyibyłykonstytuowanehistorycznie,społecznie,geogra-
ficznie),odrzeczywistościnaturalnychprocesów.Tradycyjnemyśle-
nieonaturzeczylionie-ludzkichformachżyciaoraztzw.przy-
rodzienieożywionej,zasadzałosięnanieprzekraczalnejżnicy
pomiędzytym,couważanozaludzkie,aresztąstworzenia.Natura
pojmowanawtensposób,jestkonstruktembędącymnausługach
historyczniezmieniającychsięideologii.Jakwskazująm.in.ekofe-
ministki,przezdługiczaskulturowekonstrukcjeprzyrodybyłynie-
dostępnenaszemuspojrzeniu,awytworzonewtrakcieichformo-
waniadualistycznekoncepcjepojmowaniapewnychpodstawowych
kategoriiontologicznychiepistemologicznychorazempiryczna
polaryzacjawartościpomiędzynaturąikulturąpowinnyzostaćzre-
widowane.
Zdającsobiesprawęzniezależnościnatury,wartozbadaćspo-
sób,wjakikulturaoddziałujenanaturęorazmiejsce,jakiewtej
relacjizajmujeczłowiek.GerontBohmetwierdzi,żezachowując
ostrożnośćmoglibyśmypowiedzieć,iżwwynikumożliwościtech-
nologicznejreprodukcjiprzyrody,niejestjużonaokreślanaprzez
sweprzeciwieństwo,kulturęitechnikę,isama,wcorazwiększym
stopniu,stajesięproduktemkulturowym.ZdrugiejstronyBohme
zaznaczajednak,żetakżeczłowiekzeswąkulturąwcorazwięk-
szymstopniupowinienrozumiećipostrzegaćsiebiejakoczęść
przyrody,coodpowiadatakżezałożeniomekofeministycznym4.
Takisposóbmyśleniaprzyświecałm.in.JohnowiDeweyowi,który
utrzymywał,żefilozofowiepowinniporzucićmetafizycznepytania
iwłączyćsięwsferękulturyicywilizacji,propagującantyduali-
stycznepojmowanieświata,wktórymfilozofiastajesięrefleksją
nadproblemamiswegoczasu.Ztegowzględufilozofdoświadczenie
4G.Bohme,Filozofiaiestetykaprzyrodywdobiekryzysuśrodowiskanatural-
nego,przeł.J.Marecki,Warszawa2002,s.162.