Treść książki
Przejdź do opcji czytnikaPrzejdź do nawigacjiPrzejdź do informacjiPrzejdź do stopki
Spowiedździecięciawieku
77
młodzież.Możerzeczywiścieistniejetakaatmosfera,zbożnaikarna,
niejestemtegojednaktakpewny.Tenchłopak,którytrafiłdoAnglii
idziśpracujenauniwersytecieczywfabryce,wyniósłrównieżwiele
stłumionejgoryczy,nawetten,copozakrajemszedłnaszymszlakiem
wojennym.Pamiętajmy,żewwojskupolskimawansbyłniezmiernie
trudnyiniezmierniepowolny,żenwiecznipodchorążowie”,którzypo-
mimozasługbojowych,wysokiejklasywiedzywojskowejnieawan-
sowali,byliogromnieliczni.Trzebaotymfakciepamiętać.Natym
równieżodcinku,żaludostarszych,zaniewyżycienawetnadrodze
wojskowej,nawarstwiłosięsporo.
Wracającjednakdotypumłodzieży,októrejpisałem,twierdzę,że
niesątotylkowypadkikliniczne,żejeżeliciludziestanowiąnawet
skrajnąmniejszość,niejesttonapewnomniejszośćnajlichsza.Sąwśród
nichludzienaprawdęofiarni,zgłębokimpragnieniemsłużby,oddania
sięczemuś,zacobywartoumrzećiżyć,alebrońBożenienazywajmy
tegowobecnichsłowemnideał”czynidealizm”.Bonasametesłowa
blednązezłości.Zbytłatwoszafowanoprzednimitakimisłowami.
Cóżwtymnowego?Każdepokoleniemusiznaleźćnietylkoswoją
własnądrogęmyślenia,aleiswójwłasnywyraz.Jeżelicośtejmło-
dzieżynajbardziejzarzucam,towcaleniejejbunt,aleto,żewciąż
jeszczesiępętawjakiejśnegacjiwszystkiego.Nawetodopracowa-
niesię,podbudowaniekonsekwentnezciągłościąswoichwłasnych
myśli,mozolićsięnieumieczyprędzejniechce.Każdepokolenie
musi,jeżelimaistnieć,jeżeliniechcebyćzatarteizadeptane,znaleźć
swojewłasnesłownictwo,dalekieodsłówjużzbutwiałych,musiszu-
kaćnowegostylu.nWojenne”wykształcenie,zwyklebardziejniżpo-
wierzchowne,sprawytejeszczekomplikuje;tamłodzieżniemażad-
nejgenealogii.Dlaniejcałąprzeszłościąjestbezpośrednieprzednią
wyrosłepokolenie,odktóregowłaśniechcesięodbić.Alekażdybunt,
każdanowapróbaujęciarzeczywistości,musistworzyćsobienową
genealogię,musisiędoszukaćswegonwczoraj”,byznaleźćswoje
njutro”.Mickiewiczponadstolattemumówił,żektonieprzeżył
pierwszychwiekówchrześcijaństwa,wojenkrzyżowychiwielkiej
rewolucjifrancuskiej,niemożebyćnazwanyczłowiekiemwspółcze-
snym.ANorwidwyraziłtojeszczeostrzejwGarścipiasku.
nTencoodsumieniahistoriioderwałsię,dziczejenawyspieod-
dalonejipowoliwzwierzęzamieniasię.Ici,coniepodzieliliboleści
aniżalu,aniweszlikiedykolwiekwtestamentżywotówprzeszłych,
