Treść książki
Przejdź do opcji czytnikaPrzejdź do nawigacjiPrzejdź do informacjiPrzejdź do stopki
88
JuliuszMieroszewski
Historiaznatylkodwatypyemigracjipolitycznych.Pierwszaka-
tegoriatoludzie,którzyuciekajązkrajuprzedreakcjąidecydująsię
walczyćowolnośćipostępzagranicą.Emigracjapolitycznadrugiej
kategoriirekrutujesięzludzi,którzyuciekajązeswegokrajuprzed
naporemrewolucji.Emigrancipolitycznitejkategoriimarzązagra-
nicąorestaurowaniureakcjiwewłasnymkraju.
Senshistorycznyipolitycznymatylkopierwszytypemigracji.Pił-
sudski,wokresachgdyprzebywałzagranicą,byłklasycznymprzykła-
dememigrantapolitycznegopierwszejkategorii.Imyjesteśmyemigra-
cjąpolitycznątejsamejkategoriicoPiłsudski.Uważamy,żewnaszym
krajurządziagenturareakcyjnego,moskiewskiegostalinizmuizdecy-
dowaliśmysiępozostaćzagranicą,bymócprowadzićwalkęowolność
dlanaszejojczyzny.Alewtympunkcieanalogiasiękończy.Carskiej
RosjiPiłsudskiprzeciwstawiałwręczrewolucyjnyprogramiideologię.
Acomyprzeciwstawiamystalinowskiejreakcji,któradławinasz
kraj?Jakąrewolucję,jakiprogramreform?
Zastanówmysięspokojnie.Polskadwudziestolecianiebyłamoże,
wpełnymtychsłówznaczeniu,państwemdemokratycznym.Alepo-
stępbyłwidocznynawszystkichpolachigdybyHistoriaofiarowała
namjeszczedrugiedwadziesiątkilatniepodległości–stalibyśmysię
zcałąpewnościąnowoczesnym,demokratycznympaństwem.
Gdybyktośobcy,obserwującinstytucjepolitycznepolskiejemi-
gracji,chciałnatejpodstawiewyrobićsobiepoglądoPolscedwudzie-
stolecia–dojśćbymusiałdozupełniefałszywychwniosków.Fałszy-
wychikrzywdzących.AlbowiemPolskadwudziestoleciabyławzorem
postępowościwporównaniuzinstytucjamiemigracyjnymi.Najbar-
dziejBBWR-owskiewyborybyłyszczytemdemokracjiikulturypar-
lamentarnejwporównaniuzprocedurąpowołaniaczłonkówIVRady
Narodowej.Alektośmożezauważy,żenaemigracjiłatwiejjestmia-
nowaćniżwybierać.Sięgnijmyzatempoprzykładyzinnychdziedzin.
Rzućmyokiemnanasząwolnąprasę.Ureakcyjniamysiępowoliidla-
tegoniezdajemysobiewpełnisprawyztegoprocesu.Wcałkowitym
odcięciuiizolacji,nasznacjonalizm–wirującwmiejscu–zagęszcza
sięjaknacentryfudzeiprzybieraćzaczynakarykaturalneformy.
WPolsceprzedwojnątennacjonalistyczny,bizantyńskimanie-
ryzmstylu,owenkrzepy”,npięciasięwzwyż”,nanijednegoguzika”
iklasycznenbyczo”–równoważonebyłyprężnym,nie-konformistycz-
nymduchemopozycjiiciętejkrytyki.
