Treść książki
Przejdź do opcji czytnikaPrzejdź do nawigacjiPrzejdź do informacjiPrzejdź do stopki
Literatura„oblężonegomiasta”(Odlondyńskiegokorespondenta„Kultury”)
89
Weźmyprzykładpierwszyzbrzegu.Czybyłobydopomyślenia,
bywdawnychnWiadomościachLiterackich”obokrewoltującej,zja-
dliwejcotygodniowejkronikidawnegoSłonimskiego–podfotografią
żyjącego(chwałaBogu!)pisarza,umieszczonopodpiswtakimstylu:
nznakomitemupisarzowi–niezłomnemuinieustraszonemuszermie-
rzowisprawypolskiej”.
Naprawdębrakujetylkowzmiankionprzedmurzuchrześcijaństwa”.
WdzisiejszychemigracyjnychnWiadomościach”takiepodpisy
umieszczasiępodbezpretensjonalnymzdjęciemwybitnegopisarza,
którypozujedoobiektywuzmiłympieskiem.
Czybyłobydopomyślenia,bywdawnychnWiadomościachLite-
rackich”ukazałsięartykułpolitycznywtakimstylu:nOrganizacja
NarodówZjednoczonychjestpomiotemnieprawnego[związkutchórz-
liwegoanglosaskiegozającazdrapieżnymso]wieckimmałpoludem.
Zaczęłosięodpotwornegołajdactwanamiaręłajdactwmocarstwroz-
biorczychitd.,itd.”(nWiadomości”,nr277).
Takipodpispodfotografią,jakbyskopiowanyzszarfynawieńcu
zdobiącymtrumnęzdoczesnymiszczątkamiprowincjonalnegoozo-
nowegodziałacza–wprzedwojennychnWiadomościach”mógłbysię
ukazaćtylkowcameraobscura.Takiekwiatkibyłybyprzedwojną
natychmiastwyłapaneiwykpione,choćbyprzeztegożHemara,który
dziśmożesięiuśmiechnie,alenatychmiastpowiesobie:nNieczas!”.
Wcałejtejsprawieniechodziostylwsensieliteracko-stylistycz-
nym,leczoprzyczynę,którależyuźródłategoprocesu.Przyczynąjest
konformizm.Każdykonformizm–lewyczyprawy–dążydoujedno-
licenia–narzucapowszechnieobowiązującągramatykęsloganów
isugerujestyl,któryjestzasadnicząmanifestacjąprawomyślności.
(WcytowanymwyjątkupublicystycznymnWiadomości”wystarczyłoby
zmienićsowieckiegomałpoludananamerykańskiegomałpoluda”–by
całyustępmógłbyćżywcemprzedrukowanyprzeznTrybunęLudu”).
Towszystkobyłobytylkośmieszne,aniegroźne,gdybyistniał
równoleglebuntprzeciwkokonformizmowi.Gdybywybitnipisarze
naemigracjizdawalisobiesprawęzfaktu,żezasadaHemara–choć
zapewnenajszlachetniejpomyślana–jestkatastrofalniebłędna!Ni-
gdyniebyłonamtrzebabardziejniżdziś–duchakrytyki,odwagi
myśleniaiodwagipisania.Nigdyniebyłabardziejnaczasiejawna
dyskusja,zaciętapolemika,krytyczna,rewizjonistycznapostawadu-
chowa.CzyreakcjistalinizmuwPolscechcemyprzeciwstawićjedynie
