Treść książki
Przejdź do opcji czytnikaPrzejdź do nawigacjiPrzejdź do informacjiPrzejdź do stopki
umieścimynapochyłości,poktórejmożespływać,będziespływać,
aleniezniknie–wogóleprzedmiotynierozlatująsięsamorzutnie–
właśniedziękiwzajemnemuprzyciąganiucząsteczek.Chaotycznyruch
cząstek,któryobserwowaliśmywnaszejkropli,objawiasięnamjako
ciepło–podnosząctemperaturęwzmagamyruch.Gdyogrzewamy
wodę,bezładneruchycząsteknasilająsięijednocześnierosnąodległo-
ścimiędzyatomami.Jeślibędziemynadalogrzewaćwodę,nadejdzie
chwila,wktórejprzyciąganiewzajemneniewystarczydoutrzymania
cząsteczekrazemirozbiegnąsięone,odrywającsięodsiebie.Oczywi-
ście,natympolegazamianawodywparęprzyogrzewaniu:cząsteczki
rozbiegająsię,ponieważwzmógłsięichruch.
Tenrysunekjestrównieżnieścisły:przynormalnymciśnieniuatmo-
Narysunku1.2przedstawiamyschematycznyobrazparywodnej.
Rys.1.2.Parawodna
sferycznymmogąsięnanimznajdowaćconajwyżejtrzycząsteczki
wody.Większośćobszarówotakichrozmiarachniepowinnazawierać
anijednejcząstki,aleprzypuszczamy,żeprzypadkiemwobszarze
przedstawionymnarysunkuznalazłosiędwieipółcząstki(abynie
byłzupełniepusty).Natymrysunkuwidzimyposzczególnecząsteczki
lepiejniżnapoprzednim,przedstawiającymwodę.Dlauproszczenia
narysowaliśmycząsteczkitak,żekątmiędzyatomamiwodoruwynosi
60
0
.Wrzeczywistościrównasięon105
0
3
1
;odległośćzaśmiędzy
środkamiatomówwodoruitlenuwynosi0
,
957
˚
A.Znamywięctę
cząsteczkębardzodokładnie.
Zajmiemysięterazpewnymiwłasnościamiparywodnejlubinnych
gazów.Cząsteczki,poruszającsiękażdaosobno,będąuderzaćwścia-
nynaczynia,wktórymznajdujesięgaz.Wyobraźmysobiepokój,
wktórymbezprzerwyskaczepewnaliczba(naprzykładsto)piłek
tenisowych.Piłki,bombardującścianę,popychająją(trzebaoczywi-
ściepchaćwprzeciwnymkierunku,abyścianasięnieprzewróciła).
Ztegoobrazuwidać,żegazwywieranaściankinaczynianrozedrganą”
siłę,którąnaszeniedoskonałezmysły(wrażliwośćichniewzrosłasto
milionówrazy)postrzegająjakośredninacisk.Abymócutrzymać
gazwograniczonejprzestrzeni,musimyprzyłożyćciśnienie.Narysun-
ku1.3widzimytypowenaczyniesłużącedoutrzymaniagazu(takie
naczynieprzedstawiająwszystkiepodręczniki):cylinderztłokiem.
Ponieważkształtcząsteczekniewpływawtychrozważaniachnawynik,
Rys.1.3.
będziemyjedlauproszczeniaprzedstawiaćjakopiłeczkitenisowealbo
małekropeczki.Poruszająsięonestale,wróżnychkierunkach.Tyle
cząsteczekuderzawtłokzamykającynaczynie,żeabyutrzymaćgo
wmiejscuiniedaćmusięprzesunąćdogórynaskutektegocierpliwego
popychania,musimyprzytrzymaćgowmiejscuprzezprzyłożeniezprze-
ciwnejstronypewnejsiłyzwanejciśnieniem(ściślemówiąc,siłajest
równaciśnieniumnożonemuprzezpolepowierzchnitłoka).Jestrzeczą
jasną,żesiłajestproporcjonalnadopolapowierzchnitłoka,bojeśli
zwiększymypowierzchnię,niezmniejszającliczbycząsteczekna
cm3
,to
zwiększymywtymsamymstosunkuliczbęzderzeńcząsteczekztłokiem.
1.2Materiaskładasięzatomów
5
