Treść książki
Przejdź do opcji czytnikaPrzejdź do nawigacjiPrzejdź do informacjiPrzejdź do stopki
dopoglądów,przemyśleń,emocjiizdarzeńzżyciabohatera”3.Tego
typudociekaniaznajdująpotwierdzeniemiędzyinnymi
wwypowiedziachżonypisarzaBarbaryHoff,którazwracałauwagę
naskrupulatnośćTyrmandanakierowanąnawierneoddawanie
opisywanejrzeczywistości.WzbiorachHoffzachowałasięteczka
zmateriałamidoksiążki.Znajdziemywniej„ibiletzepoki,iznaczki
pocztowe,iplanmiasta.KiedybohaterFilipaidzieprzezwojenny
Frankfurtiwidzinajakiejśapteceodbitykawałtynku,tomożnabyć
pewnym,żetentynkbyłrzeczywiściewtymmiejscu
odbity”4.Wewspomnieniachpisarzniekryłswojegoemocjonalnego
stosunkudopowieści:„Tojestmojaukochanaksiążka,najlepsza,jaką
napisałempopolsku,najlepszamojapowieść,gdziechybaudałomisię
zsyntetyzowaćnajważniejszesprawyzmojegożycia.Tojestmoja
spowiedźpisarska”5.
Czytegotypuliterackikonceptmógłkryćwsobieniewygodnedla
władzytreści?Uznano,żetak,comiałolicznekonsekwencje.Przede
wszystkimzwlekanozdrukiem,skazującTyrmandanaliczne,
nierzadkoupokarzającewizytywgabinetach–najczęściejmało
ważnych–urzędników.Przeprowadzanetamrozmowycelowomiały
różnorakicharakter:czasemdawałynadziejęnapozytywnyfinał
sprawy,innymrazemkończyłysięnieprzyjemnie6.Nieobyłosiębez
przepychanekzcenzurąiskrótów.Bezzgodynategotypuinterwencje
książkaniemiałabyszansynadruk.Tyrmandbyłpisarzemzkrwi
ikości.Miałświadomość,żepisaniedoszufladyskażegonaliteracki
niebyt,zktóregobardzotrudnobędziesięwydobyć.Uważał,
że„pisaniemasenstylkowtedy,gdymożnadrukować[…].Dlatego
wlatachsześćdziesiątychmiotałsięcorazbardziej.Ponapisaniu
każdejksiążkimarnowałdwalatanaintensywneprzepchaniejejprzez
wydawnictwaicenzurę[...].Musiałwykłócaćsięokażdezdanie.
WFilipiepodczasbójkiniemogłypaśćsłowa:tyholenderskaświnio,
bo,jaktłumaczonowcenzurze,toobrażanaród
