Treść książki

Przejdź do opcji czytnikaPrzejdź do nawigacjiPrzejdź do informacjiPrzejdź do stopki
Miejsceirolafilmu
13
Powszystkichprzeżyciach,jakiezesobąprzyniosładrugawojnaświatowa,
filmniemógłjużoperowaćdawnymjęzykiem.Wjegorozwojuprzełomowestały
sięlatapięćdziesiąte,wktórychpojawiłasiętzw.szkołapolska.Filmowa„szko­
łapolska”pogłębiłafabularnąosnowęfilmówprzezrozrachunekzwojną,zprze­
szłościąokupacyjną,zfaszyzmem.Akcentowałapsychicznązłożonośćczłowie­
ka.Stworzyłanoweformyfilmowegoprzekazuiwzbogaciłafilmowyjęzyk.Sto­
sowanemetaforyisymboleharmonizowałyzrealnymśrodowiskiem,ztłemire­
kwizytami.Filmzbliżyłsiędosztukinowoczesnej.Dziełastałysiędojrzałein­
telektualnie,ideowo,warsztatowo.12Nowymodelpolskiegofilmurealizowali
–żebywymienićtylkoprzykładowo–tacyreżyserzy,jak:Wajda,Kawalerowicz,
Munk,Has;scenarzyści:Konwicki,Stawiński,Ścibor­Rylski;operatorzy:Lip­
man,Jahoda,Wójcik;kompozytorzy:Baird,Krenc,Markowski;aktorzy:Łom­
nicki,Janczar,Holoubek,Cybulski.13
Stworzeniewłasnegosystemuwpolskiejsztucefilmowejsprawiłomiędzyin­
nymito,żewspółcześniemożedojśćdozestawieniajejzzagranicznątwórczoś­
cią.Filmypolskiedocierajądoróżnychkrajówświataiuzyskująuznawcówwy­
sokąlokatę.Reżyserzy,podejmującodpowiedzialnetematy,objawiliskalęswych
twórczychmożliwości,októrychzacząłmówićświat.Rolafilmurośniesystema­
tyczniewkulturalnymżyciuspołeczeństwaiwjegoogólnejedukacjinarzecz
twórczościideowejiartystycznej.Wzwiązkuztymzwiększasięudziałtytułów,
filmówambitnych,zachodnichnanaszychekranach,atwórczośćrodzimasku­
teczniekonkurujezfilmamiobcymi.Preferujesięwłoskineorealizm,francuski
populizm,radzieckiklasycyzm,upowszechniasięfilmyszwedzkie,japońskie,
amerykańskie,angielskie,dziełaBergmana,Kurosawy,Kazana,Wildera,Wel­
lesa.Współcześniedemokratyzacjakulturywdziedziniefilmustajesięfaktem.
Kinozaliczasiędoinstytucjikulturalnych.Kinematografiapolskanależydoli­
czącychsięwświecie.
Wlatachsześćdziesiątychub.wiekupowstałożywionyruchspołeczny.Podję­
topracęzfilmemwdomachkulturyiplacówkachkulturalno­oświatowych.Mło­
dzieżowekołafilmowe,aprzedewszystkimDyskusyjneKlubyFilmoweiKina
Studyjnekształciływyrobionąwidownię,dlaktórejsprowadzanotrudny,ambit­
nyrepertuarfilmówwspółczesnychorazwielkąklasykęarchiwalną.Rozwijały
sięnoweformyobcowaniazesztuką.14Pogłębianiewiedzyofilmie,jegoszkołach
ikierunkach,analizaiinterpretacjawielkichdzieł,seminariapoświęconeprob­
12„PolskaSzkołaFilmowa”.Poetykaitradycja,red.J.Trzynadlowski,Wrocław1976.
13NaprzykładPokolenie,scenariusz:B.Czeszko,reżyseria:A.Wajda1954;Kanał,scenariusz:
J.S.Stawiński,reżyseria:A.Wajda1957;Popiółidiament,scenariusz:J.Andrzejewski,reżyseria:
A.Wajda1958;Eroica,scenariusz:J.S.Stawiński,reżyseria:A.Munk1958;Prawdziwykoniecwiel­
kiejwojny,scenariusz:J.Zawieyski,reżyseria:J.Kawalerowicz1957;Jakbyćkochaną,scenariusz:
K.Brandys,reżyseria:W
.Has1963.
14S.Morawski,W
.Wierzewski,Kulturafilmowa.Metodykapracywspołecznymruchu
filmowym,Warszawa1973.