Treść książki

Przejdź do opcji czytnikaPrzejdź do nawigacjiPrzejdź do informacjiPrzejdź do stopki
Audiowizualnośćjakosposóbwyrażaniakultury
9
niukulturalnegośrodowiskawspółczesnegoczłowieka.Wewszystkichkrajach,
niezależnieodkulturowychtradycjispołeczeństwa,liczbyposiadanychapara­
tówtelewizyjnych,liczbyiwartościprogramów–telewizja,jakwykazaływyni­
kibadań,znajdujesięnapierwszymmiejscuwśródwszystkichformkultural­
negouczestnictwa.3K.Żygulskiokreśliłtozjawiskojako„telewizyjnąfazęży­
ciakulturalnego”.4
Pojęcie„kulturymasowej”pojawiłosięwpostacikrytykinowychzjawisk,
któreignorującdawnewzoryikryteriawartościowania,zdawałysięzagrażać
kulturzetradycyjnej.Znawcysztukizaliczylidotychzjawisk:środkimasowe­
goprzekazu,niespotykanądotychczasliczebnośćodbiorców,dominacjęproduk­
cjinadautentycznątwórczością.Krytycykulturymasowej,wprzeciwieństwie
doelitarnej,widząwniejchaotyczność,standaryzację,repertuartreścipłytkich,
seryjnośćmasowychwytworów,brakstylu.Krytykakulturymasowejwynikała
zobawyprzeduniformizmemestetycznym,awkonsekwencjispołecznym.Upa­
dekuznanychwartościiwzorów,ujednoliceniepostaw,zubożenietreściiformy,
instytucjonalizmidemokratyzacjauczestnictwawkulturzezdawałysięgrozić
wszechstronnąingerencjąwżyciejednostektwórczych,wsferęnaukiicałejkul­
tury.Wpolemicznychpismachprzeciwnikówizwolennikówkulturymasowej
pojawiłysięterminyoprzeciwstawnejtreści:„kulturawysoka–kulturaniska”,
„sztukaelitarna–sztukamasowa”,„kulturaprawdziwa–kulturapopularna”.5
Praktykakulturalnatelewizjistałasięunas,takjakwwielukrajach,tema­
temlicznychdyskusjiisporów.Wopiniachwystąpiłysądyróżniezabarwione.
Ostrapolemikarozwinęłasięnatemattreściprzekazywanychprzezmassme­
diaizabiegu,któryzyskiwałnazwęhomogenizacji.Termintenoznaczanada­
nieróżnorodnymtreściompodwzględemrodzajuiwartościsztucznegopodo­
bieństwa,zestawienieichnatymsamympoziomie.Mecz,kreskówka,piosenka,
reklamasąsiadujązkoncertemlubzyskująmiejsceprzeddziełamisztuki.„To,
codośćdługofunkcjonowałojakokuchenneschodykultury,zostałopodłączo­
nedowejściafrontowego”.6Rzekomacałośćprogramuwopiniikrytykówozna­
czawistociezatarciepoziomów,najakichrozgrywająsięsprawy.Pominiętajest
ichhierarchiaiodmiennycharakter.Dzienneemisjemasowychśrodkówprze­
kazusąpseudokompozycją,mającącharakterworkapochłaniającegocokolwiek,
cochwilaprzyniesie,abystworzyćdużowkrótkimczasie.Zmasowanie,naktóre
niema,jaksięzdaje,rady,umożliwiainformowaniewskaliświatowejiprzeka­
zywanierosnącejwciążsumywiadomości.7
3J.Gajda,Telewizjaaupowszechnianiekultury,Warszawa1982.
4K.Żygulski,Współczesnyrytmżyciakulturalnego,Wrocław1980.
5Hopfinger,op.cit.,s.16.
6M.Czerwiński,Telewizjawobeckultury,Warszawa1973,s.25.
7Ibid.,s.24.