Treść książki
Przejdź do opcji czytnikaPrzejdź do nawigacjiPrzejdź do informacjiPrzejdź do stopki
26
Kondycjefilologii
autorOrientalizmu,wktórymanalizowałpowiązaniedziewiętnastowiecznej
filologiizdyskursemorientalistycznym53-potwierdzaswoimnazwiskiem,że
współczesnafilologiamożesiępozbyćbalastuwpostacikłopotliwychpojęć
nnarodu”czynducha”,awięcznówmożestanowićdlaamerykańskichhumani-
stówtematgodnyuwagi54.Takwięcamerykańscyteoretycyfilologii-powpisa-
niujejwsztywneramyschematurozwojuiuwiąduoniemalżenaturalistycznej
proweniencji-przywracającyjądołaskahistorycznieinapodstawiepojedyn-
czychtekstówsilnychautorów,stająwspółcześnieprzedproblememjejzdefi-
niowania.Iwłaśniewtedyobranyschematnarracjiwykazujenajpoważniejsze
wady.Okazujesiębowiem,żejejrzecznicy-bezzarysowaniaszerokiegohory-
zontudlaswojejrefleksji,odcinającczęśćtradycjifilologicznejlubpoprostunie
pamiętającoinnych(zwłaszczatychpowstałychnaobszarzeEuropyŚrodko-
wejiWschodniej55)-sązdolnijedyniedoformułowanialuźnychuwagcodo
przedmiotuispecyfikifilologii.Wszakkonsekwencjąuznania,żen(ś)«sło-
wofilologia»nieposiadażadnejpodstawy[znaczeniowej],podzielanejprzez
różnekulturyakademickie”56,jesttraktowaniemgliściezdefiniowanejnfilolo-
gii”raczejwfunkcjimagicznejniżpoznawczej57,takabyperformatywniestwo-
rzyćtrwałygruntdobadańliteraturo-ikulturoznawczych.Filologiamożebyć
53Tenże,SilvestredeSacyiErnstRenan:racjonalnaantropologiailaboratoriumflologicz-
ne,[w:]tegoż,Orientalizm,tłum.W
.Kalinowski,PaństwowyInstytutWydawniczy,Warsza-
wa1991,s.188-225.
54DograniamocnyminazwiskamiprzyznajesięchociażbyJanZiolkowski.Otojakopisu-
jekulisyrozmówzprofesoramiharvardzkiegoCenterforLiteraryandCulturalStudies,wktó-
rychstarałsięzainteresowaćichpomysłemnazorganizowaniekonferencjipoświęconejfilolo-
gii:nŻadenzmoichargumentównikogospecjalnienieporuszył.Tym,conajmocniejpobudziło
wyobraźnięmoichkolegówiprzekonałoich,żekonferencjaodniesieznacznysukces,byłoprzy-
pomnienieimesejuPauladeMana(ś)Płynącezestronyjednegoznajważniejszychteore-
tykówliteraturywStanachZjednoczonychwyraźnepoparciedlanowejipoprawionejformy
filologiiuczyniłoztegotematucośistotnegodlawielu[badaczy],którzywprzeciwnymrazie
poświęcilibymuniewieleuwagi”
.J.Ziolkowski,nWhatisPhilology?”.Introduction,nCompara-
tiveLiteratureStudies”1990,no.1,s.4.
55JakopierwszawskazałanatoznaczącepominięcieMariaPrussak(Tożsamośćwspół-
czesnejflologii,[w:]Metafora-tekst-dyskurs.ProfesorTeresieDobrzyńskiejw45-leciedebiutu
naukowego,red.G.Grochowskiiin.,WydawnictwoIBLPAN,Warszawa2017).Ówbrakjest
szczególnieuderzającywtomieWorldPhilology,zktóregoamerykańskiodbiorcamożesięwiele
dowiedziećnatematinteresującychprojektówfilologicznychzChin,Indiiorazobszarukultury
arabskiej,alenicnatematfilologiipolskiej,rosyjskiejczyczeskiej.
56H.Bajohriin.,Introduction,[w:]meFutureofPhilologyś,dz.cyt.,s.6.
57Nafunkcjęmagicznąwspółczesnychużyćpojęciafilologii,mającychprzywrócićhuma-
nistycerozdrobionejnawielespecjalizacjikontaktzmitemntrwałychpodstaw”
,zwracałuwagę
Harpham,zob.G.G.Harpham,dz.cyt.,s.54.
