Treść książki

Przejdź do opcji czytnikaPrzejdź do nawigacjiPrzejdź do informacjiPrzejdź do stopki
Granicerozumieniaprzeszłości...
25
niafilozofii(wyeksponowanie,jakwpóźnymantyku,znaczenia
.logπρακτικόgfilozofa),azarazemrewitalizacjainieznanewcześ-
niejrozwinięcieDiogenesowskiegomodeluuprawianiahistoriogra-
fiifilozofii.Możnapowiedzieć,idączaEugeniemGarinem,żedo-
konująsięonewduchuprzeświadczeniaPlutarcha,wyrażonego
wDeStoicorumrepugnantiis,że„Życiefilozofamusibyćzgodne
zjegomyślą,tazaśniemożeograniczaćsiędogryargumentów
bezznaczenia”29.ZmianęGarinokreśliłnastępująco:„Takoto
filozofiiujętejjakoabsolutnysystemidealnychnauk,któretrzeba
zrozumiećiskomentować1księdzeArystotelesaiksię-
gomobjawionym1przeciwstawiasięciągkoncepcjirzeczywi-
stości,licznychnietylkowporządkuhistorycznym,leczrównież
wichjednoczesnymwspółistnieniuibezwyjątkuzakorzenionych
wżyciu:sukcesówmężów,którzypoświadczylifilozofiężyciem
iktórzyteoriezweryfikowaliwdziałaniach.Takwięcaspektegzy-
stencjalnyjawisiętujakostałyidecydujący”30.Wtymzatemtkwi
źródłofascynacjiludzirenesansuŻywotamirównoległymiPlutar-
chaorazkompendiumDiogenesaLaertiosa1fascynacjiosobowo-
ściami,doktrynami,maksymami,anegdotami,życiemfilozofów
istosunkiemdowyznawanychidei.Poszukiwanowtensposób,
zdaniemGarina,wzorcówdonaśladowaniawdążeniudowypra-
cowaniaformacjihumanistycznej.Formamitychdążeńzaś
tłumaczenia,kompilacjeinaśladowaniepisarstwastarożytnych
klasykówgatunku:Ksenofonta,PlutarchaczyLaertiosa.Przodują
wtymtacyautorzy,jak:LeonardoBruni,PoggioBracciolini,Mar-
silioFicino,GiannozzoManetti,GuarinoGuariniVeronese31.
Otóżwtejatmosferzerodzisię,zdaniemGarina,nowysposób
uprawianiahistoriifilozofii,którynawiązujedowskazanychwzor-
ców,alewduchurozbudzającejsięświadomościhistorycznejkie-
rujesiętakżepotrzebąrozumieniaprzeszłościjakoprzeszłości.
„Jednocześnie1powiadaGarin1corazmocniejdająsięodczuć
aporiewynikającezkoncepcjiwielościdoktryn,któreniełatwo
byłopogodzićprzyzałożeniuprocesutemporalnegoipostępupo-
znawczego”32.
29E.GARIN:Powrótfilozofówstarożytnych.Tłum.A.DUTKA.Warszawa1993,
s.52.
30Ibidem.Zob.takżeK.POMIAN:Przeszłośćjakoprzedmiotwiedzy.Warszawa
1992,s.42.Pomianzauważa,żepragmatycznaorientacjahistoriografiihumani-
stycznejzakładałacyklicznąkoncepcjęczasuhistorycznego1powtarzalność
sprawia,żenaukiodkrytedziękibadaniomprzeszłościmogązostaćzastosowane.
31Ibidem,s.49160.Zob.takżeW.OLSZANIEC,K.RZEPKOWSKI:Przedmowa.W:
Humanistyczneżywotyfilozofówstarożytnych.Warszawa2008,s.11126.
32E.GARIN:Powrót...,s.59.