Treść książki
Przejdź do opcji czytnikaPrzejdź do nawigacjiPrzejdź do informacjiPrzejdź do stopki
Korzeniecywilizacjieuropejskiejsięgajądalekowstarożytność,
zanimukształtowałsięwewczesnymśredniowieczujejgłównypień18,
awczasachnowożytnychrozgałęziłysięwwielukierunkachrozległejej
konary.Podkreślasię,żedziścywilizacjaeuropejskajest:realnym,choć
naderwielopostaciowymiwielowątkowymtworem,któregogenezajest
odległaimglista19.Faktemjestspecyficznainiepowtarzalnieeuropejska
(bouformowanawEuropie)religia,moralność,polityka,czyekonomia.
Potwierdzeniemobiektywnejichwartościbyłbezinteresownywysiłek
twórczyiwychowawczyprzezwyciężaniaprzejawówpierwotnejdziko-
ści,okrutnegobarbarzyństwaiwyuzdanegopogaństwa20.
Zauważono,że:Podstawycywilizacjieuropejskiejbyłyzakładane
watmosferzelęku,słabości,cierpień,cojednakniewykluczałoodwagi
ipoświęceniadlaheroicznegowysiłkuiogromnejaktywności21.Wielkie
dziełazawszerodząsięwtrudzieprzezwyciężaniaprzeciwności,nie-
pewnościiułomności.Beztruduindywidualnemyśliizbiorowedziała-
nianiemogłybysięzweryfikować,obiektywniesprawdzićpodwzglę-
demsłusznościipotwierdzićswojejuniwersalnejprawomocności22.
Znanychjestwieleimperiów,którepowstawałyzbytłatwoiszybko,aby
miałyszansęsięostaćdłużejniżjednoczykilkapokoleń.
Nakorzeniecywilizacjieuropejskiejskładająsiętewpływy,którena
trwałescaliłysięwduchowątożsamośćEuropy.HendrikBrugmansza
korzenieEuropyuznajedoskonałośćgrecką,surowyporządekrzymski,
wiarę,miłosierdzieinadziejęchrześcijańską,śmiałośćbarbarzyńców23.
Odpozytywnegowkładuwcywilizacyjnydepozytodróżnićtrzebane-
gatywnąmobilizację.Wielewpływów,wtymarabskie,mongolskie,tu-
reckieczyperskie,wsensienegatywnymprzyczyniłosiędoscalenia
cywilizacjieuropejskiejzpierwiastkówantycznych.Pomiędzycywili-
zacjąeuropejskąaantycznąbyłowielumediatorów,tj.:św.Hieronim,
św.Augustyn,Boecjusz,Kasiodor,GrzegorzWielkiiinni24.Owaada-
Wstęp
12
18Zob.E.Gilson,Duchfilozofiiśredniowiecznej,przeł.J.Rybałt,Warszawa1958.
19M.Golka,Cywilizacja,Europa,globalizacja,Poznań1999,s.54.
20Por.ks.M.T.Zahajkiewicz,WojnywimięBoga:Jakspoglądaćnaśredniowieczne
wyprawykrzyżowe[...]ks.M.Rusecki(red.),ProblemywspółczesnegoKościoła,Lu-
blin1996,s.304inast.
21M.Golka,Cywilizacja...,s.53.
22J.Kłoczowski,KościółkatolickiwświecieiwPolsce:szkicehistoryczne,Katowice
2986,s.7inast.
23Szerzejnatentemat:H.Brugman,Citéeuropéenne.Programmefédéraliste,Paryż1950.
24Por.J.N.D.Kelly,Początkidoktrynychrześcijańskiej,przeł.J.Markówna,Warszawa
1988,s.15inast.
