Treść książki
Przejdź do opcji czytnikaPrzejdź do nawigacjiPrzejdź do informacjiPrzejdź do stopki
przygodne,warunkowanekulturowo.Tymsamymniedasię
oddzielićwczłowiekutego,cobiologiczne,odtego,cokulturowe.
Nadzieńdzisiejszybrakmetodpomiarustosunkudeterminant
biologicznychdouwarunkowańkulturowych.Zarazembrakpodstaw
doprzeciwstawianiaprzyrodziekultury.Jeżelikulturaczłowieka
stanowidopełnienienaturyczłowieka,tonagruncietejtezynależy
podjąćpróbyformułowaniafundamentalnejteoriibiokultury
człowieka.
Przedmiotembiologiiczłowiekajestujęciestrukturyprzyrody
wobiektywnychmodelachlogiczno-matematycznych,mających
statusciągutwierdzeńteoretycznych(zktórychdasięwyprowadzić
twierdzeniaempiryczne),natomiastprzedmiotempsychologii
człowiekajestsubiektywnyopisiwyjaśnieniefaktów
jednostkowych,gdyżpróbauogólnianiaprowadzinapoznawcze
manowce.Metodybadańbiologiiczłowiekagwarantują
obiektywność,gdyżsąopartenapomiarachfizykalnych,
stanowiącychpodstawędiagnostykiiprognostyki,natomiastmetody
badańwramachnaukhumanistycznychzazwyczajoparte
sąnaankietachikwestionariuszach;odpowiedzijakościowe
omętnejsemantycesądowolnieinterpretowaneprzezrespondenta,
dlategomająstatusbadańsubiektywnych,zaśwynikinienadająsię
doformułowaniadiagnostyki,atymsamymiprognostyki.
Kulturaniestanowiprzeciwieństwanatury,gdyżkulturastanowi
przedłużenieidopełnienienatury,choćzistotyorganizmczłowieka
jestzdeterminowanyprawamiprzyrody,zaśkulturajestprzygodna,
niezdeterminowana.Przyrodaodpowiadazarozwójczłowieka,zaś
kulturaodpowiadazakształtowanietego,cosięrozwija.Ową
dualnośćdasięująćitak:człowiekawarunkujepierwiastek
koniecznyipierwiastekprzygodny.Chomsky’egoteoriajęzyka
człowiekastanowiwzorcowąsyntezętego,cowjęzykuetnicznym
stanowikonsekwencjębiologicznychstrukturwrodzonychoraztego,
cowjęzykustanowikonsekwencjęstruktursocjokulturowo
nabytych.Badającokreślonestruktury–wramachwiedzy
towarzyszącej–badaczmusiwiedzieć,żeprzedmiotbadańjest
funkcjąbiologicznychstrukturwrodzonychoraznabytychstruktur
socjokulturowych.Naukihumanistyczne(wtympsychologia
człowieka)powinnystanowićwzorcowąsyntezębiologicznych
strukturwrodzonychoraztego,cowpsychicestanowikonsekwencję
struktursocjokulturowonabytych.Humanistykamusiuwzględniać
biologicznedeterminantyczłowieka.
