Treść książki
Przejdź do opcji czytnikaPrzejdź do nawigacjiPrzejdź do informacjiPrzejdź do stopki
Odojrzałościnaukprzyrodniczychdecydująteorie
fundamentalne,zktórych–metodądedukcyjną–wyprowadzane
sąszczegółoweteorieempiryczne.Psychologianiedysponujeteorią
fundamentalnączłowieka,ajedynienawzajemwykluczającymisię
teoriamiszczegółowymi(cząstkowymi).Każdateoria
fundamentalna:(1)maswojągenezęwideiujętejwintuicjirozumu
badacza,(2)jestwyprowadzonazintuicjirozumudysponującego
strukturamiformalnymi,umożliwiającymirozszczepienieidei
wzdaniuogólnym,(3)jestapriorycznąidedukcyjnąkonstrukcją
teoretycznąrozumu,(4)dysponujespójnyminiesprzecznym
układempojęćpierwotnych,czyliterminówtechnicznychteorii(5)
dysponujespójnyminiesprzecznymukłademdefinicji,(6)
dysponujespójnyminiesprzecznymukłademtwierdzeń
teoretycznych.Teoriamusicośwyjaśniać,prognozowaćimusibyć
zapisanawjęzyku.Wyjaśnianieiprognozowaniewarunkowanejest
przedmiotemteoriiimetodągwarantującąpowtarzalnośćwyników
badań.
Naukihumanistyczneniespełniajątychwarunków.Formułowane
hipotezyopierająsięnaniepewnymdowodzeniuindukcyjnym.
Badacz,formułująckolejnąteorięszczegółową,świadomielub
nieświadomebudujeodpodstawdanądyscyplinę,któranierozwija
się,gdyżkolejnybadaczzaczynaodpoczątku.Badaczowi
wprowadzonychbadaniachpowinnatowarzyszyćświadomośćbraku
jednolitejnaukioczłowieku.Jakwcześniejzapisano,pewnąliczbę
teoriiszczegółowychdostarczają:biologiaipsychologia;pierwsza
ujmujeaspektyneurofizjologiczne,druga–aspektypsychiczne.
Badanianeurobiologiisąobiektywne,gdyżsąopartenapomiarach
fizykalnych,stanowiącychpodstawędiagnostyki,natomiastbadania
psychikisąsubiektywne.
Człowiekpoznajeświatidysponujewiedząoświecie.Wiedza
jesttym,dziękiczemuczłowiekzostajenazwany‘wiedzącym’,zaś
przedmiotemwiedzyjestto,cosięwie.Wiedzajestrezultatem
poznania.Wiedza–teoretycznaipraktyczna,zdroworozsądkowa
ipotoczna–stanowi‘interpretacyjneokulary’,przezktórewsposób
określonyczłowiek‘rejestruje’zjawiska24.Wiedzawyznaczateż
osobliwyreflektorpoznawczyzjawisk.
Wwynikuwiedzytowarzyszącejbadaniomiwiedzyuzyskanej
wwynikubadańbadaczformułujesądy,wktórychcośstwierdzalub
czemuśzaprzecza.Sądysąformułowanewzdaniachoznajmujących
