Treść książki
Przejdź do opcji czytnikaPrzejdź do nawigacjiPrzejdź do informacjiPrzejdź do stopki
34
CZĘŚĆPIERWSZA–metafilozoficzna
którykolwiekwytwórfilozofiiprezentowałbysamsiebiejakopropo-
zycjaUnareszcieudanegoiostatecznegorezultatuwpostacisystemu
prawdfundamentalnychiichdowodzeń”,tozostałbypotraktowany
jakopewnaczęśćcałokształtudorobkufilozofii,przynależnadojedne-
goztypów,mianowiciedotypuUfilozofiisystemowej”.Samopojęcie
filozofiizawszebędziejednakszerszeiotwarte!
Granicepoznania
DMądrośćzakreślagranicerównieżpoznaniu”,powiedziałNietzsche.Ocena
szansnaziszczenieaspiracjifilozofiitokwestiaokreśleniagranicpoznania.
Żebyzaśkonkretnieodpowiedziećnapytanie,comożemywiedzieć(cojest
nampoznawczodostępne,aconie),trzebanajpierwzorientowaćsięwro-
dzajachmożliwegodlanaspoznaniaiokreślićstopieńwiarygodnościoraz
zakresważnościpoznańróżnegorodzaju.Abyjednaktegodokonać,należyna
początkuustalićźródłapoznaniairodzajeprzedmiotów,którepoznanebyć
mogą,atymsamymorzeccośopoznawanymprzeznasświecie.Toostatnie
jednakraczejwykraczapozapoznawaniesamegopoznania,zatowkracza
wobszarpoznawaniabytupozaumysłowego.Jeślitakjest,tooznacza,żepo-
znajemygranicenaszychmożliwościpoznawczych,wjakiejśmierzeoceniając
faktyczniedokonywaneprzeznaspoznania.Dowiadywalibyśmysięwięc,jakie
sągranicenaszegopoznania,stwierdzając,jakichpoznańudałonamsiędoko-
nać,ajakichnie.Tymczasemzapewnelepiejbyłobywiedziećnajpierw,jakiesą
naszemożliwościpoznawczeitymsamym,jakiesągranicenaszegopoznania,
adopieropotembraćsiędoocenianiatego,couchodzizaskuteczniedokonane
jużpoznania,inatejpodstawieakceptowaćlubodrzucaćjakieśtwierdzenia
oświecie.Ponieważniewydajesię,abytakieaspiracjebyłyziszczalne,zdani
jesteśmyzapewnenazakładanieprawomocnościniektórychnaszychpoznań,
awięcnatymczasoweprzynajmniejprzyjęcierezultatówpewnychczynności
poznawczych,bydopieronatejDempirycznej”podstawieorzekaćoogranicze-
niachnaszychmożliwościpoznawczych.Krótkomówiąc,waloryzacjanaszego
poznaniazależyodwcześniejszychpoznańinnychzjawiskniżsamopoznanie,
krytycznepoznawanieświatazakładanatomiastjakieśrozeznaniewewłasnych
